Του αγίου Φωκά σήμερα και γιορτάζει το εκκλησάκι στο ομώνυμο ακρωτήρι. Σήμερα Κυριακή η λειτουργία έγινε στη Ζωοδόχο Πηγή. Χτες το απόγευμα στο εκκλησάκι έγινε ο Εσπερινός με τη συμμετοχή πολλών χωριανών αλλά και ξένων.
Με ρώτησαν αν ξέρω πότε χτίστηκε εκκλησάκι εκεί προς τιμήν του αγίου Φωκά. Η απάντηση ήταν αρνητική αλλά μια λογική συλλογιστική λέει ότι:
Τα διπλανά στο ξωκλήσι αρχαιολογικά ευρήματα ανήκουν σε παλαιοχριστιανική εκκλησία με αρχιτεκτονικά μέλη απ’ τον ναό του Διονύσου. Είναι λίγο απίθανο σε ένα μέρος να υπάρχει μια εκκλησία προς τιμήν ενός αγίου και όταν χαλάσει να χτιστεί εκεί άλλη προς τιμήν άλλου αγίου. Επομένως είναι πολύ πιθανό η παλαιοχριστιανική αυτή εκκλησία να ήταν αφιερωμένη στον άγιο Φωκά, ο οποίος ως γνωστόν είναι προστάτης των ναυτικών.
Αν κάποιος έχει κάποια πληροφορία σχετική με το ερώτημα ας μας την καταθέσει.
Γιορταζει σημερα η εκκλησια Αγιου Φωκα στα Βατερα Λεσβου..
22 Σεπτεμβρίου
Άγιος Φωκάς Ιερομάρτυρας ο Θαυματουργός.
Πατρίδα του Αγίου Φωκά ήταν η Σινώπη του Ευξείνου Πόντου. Οι γονείς του Πάμφυλος (ναυπηγός στο επάγγελμα) και Μαρία μεταλαμπάδευσαν στο Φωκά από την παιδική του ηλικία τη φλόγα της αγνής πίστης τους και τη θερμή ευσέβεια τους. Ο Φωκάς από μικρό παιδί εντρυφούσε στην ανάγνωση των Γραφών, και εκείνο που ιδιαίτερα τον διέκρινε ήταν η θερμή και ειλικρινής αγάπη που είχε προς το Θεό, αλλά και προς τους συνανθρώπους του. Διότι οδηγό στην αγάπη του αυτή είχε πάντα τα θεόπνευστα λόγια της Αγίας Γραφής: «Ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει,… ὁ δὲ μισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τὴ σκοτία ἐστι» (Α’ επιστολή Ιωάννου, Β’ 10-11). Εκείνος, δηλαδή, που αγαπά τον αδελφόν του, μένει μέσα στο πνευματικό και ηθικό φως. Ενώ αντίθετα, εκείνος που μισεί τον αδελφό του, μένει μέσα στο πνευματικό και ηθικό σκοτάδι.
Αναδείχθηκε Επίσκοπος Σινώπης και ευτύχησε να έχει το χάρισμα της επιτέλεσης θαυμάτων στο όνομα του Τριαδικού Θεού. Ανέπτυξε έντονη ιεραποστολική δραστηριότητα στην περιοχή της Επισκοπής του, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο σε κάποιους φανατικούς ειδωλολάτρες. Πράγματι, ο Έπαρχος Αφρικανός, διέταξε την σύλληψή του και τον έριξαν σε καυτό λουτρό, όπου και παρέδωσε το πνεύμα του, επί των χρόνων του αυτοκράτορος Τραϊανού (98 – 117 μ.Χ.).
Αρχαίος ναός του Διονύσου & το εξωκλήσι του Αγιου Φωκά
Στο ακρωτήριο του Άγιου Φωκά, αυτή την πολύ σημαντική ιστορική τοποθεσία, μπορείτε να επισκεφθείτε τα ερείπια του αρχαίου ναού του Διονύσου του Βρησαγενούς και το εξωκλήσι του Αγίου Φωκά που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου, ενώ το λιμανάκι στα ριζά του προστατεύει τις βάρκες και τα καΐκια από τις άσχημες καιρικές συνθήκες.
Αξίζει να περπατήσετε στα βράχια του ακρωτηρίου και να απολαύσετε το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα του νησιού που έχετε δει ποτέ!
Η ιστορία του Μάκαρα, iερέα του Διονύσου.
Ο Κλαύδιος Αιλιανός, συγγραφέας του δεύτερου μ.Χ. αιώνα, στην «Ποικίλη Ιστορία» του, που περιλαμβάνει μια σειρά από ανέκδοτα με ηθοπλαστικά επιμύθια, διηγείται την ιστορία ενός Μάκαρα που ήταν ιερέας στο ναό του Διονύσου και ιδρυτής της λατρείας του θεού στο ακρωτήρι της Λέσβου κοντά στην αρχαία Βρίσα.
Ο ιερέας λοιπόν Μάκαρας τιμωρήθηκε παραδειγματικά από το θεό για την απληστία του. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μάκαρας, ενώ εξωτερικά φαινόταν καλός και πράος, στην ψυχή του ήταν κακός και αιμοβόρος, όπως αποδείχτηκε με αυτά που συνέβησαν στο ναό που ιερουργούσε.
Κάποτε ένας ξένος, περαστικός από το ναό του Διονύσου, εμπιστεύτηκε στο Μάκαρα μια μεγάλη ποσότητα από χρυσάφι και τον παρακάλεσε να του τη φυλάξει στο ναό ώσπου να ξαναγυρίσει. Ο Μάκαρας έσκαψε ένα λάκκο στο μυχό του ναού και παράχωσε το χρυσάφι.
Όταν όμως μετά από καιρό γύρισε ο ξένος να πάρει το χρυσάφι του, ο Μάκαρας τον οδήγησε στο βάθος του ναού και, προσποιούμενος ότι σκάβει για να ξεθάψει το χρυσάφι, σκοτώνει τον ξένο και τον ρίχνει στο λάκκο, απ’ όπου έβγαλε το χρυσάφι του.
Ο Μάκαρας κράτησε το χρυσάφι για τον εαυτό του, πιστεύοντας ότι, όπως ξεγέλασε τους ανθρώπους, θα ξεγελούσε και το θεό. Μετά απ’ αυτά, μια μέρα που γιορτάζονταν στο ναό οι «τριετηρίδες», ο Μάκαρας, αφού έκανε μεγαλόπρεπη θυσία στο βωμό του Διονύσου, αποσύρθηκε στο εσωτερικό του ναού, όπου συνέχισε την τελετή προς τιμήν του θεού.
Τα δυο μικρά παιδιά του, που είχαν μείνει έξω, όταν τελείωσε ο πατέρας τους τη θυσία, ενώ ακόμα καίγονταν τα σφάγια, πλησίασαν στο βωμό και, μιμούμενα τον πατέρα τους, ο μεν μικρότερος παρέστησε το θύμα, βάζοντας τον τράχηλό του στον βωμό, ο δε μεγαλύτερος, παίρνοντας το παρατημένο εκεί μαχαίρι της θυσίας, έκοψε την καρωτίδα του αδελφού του σαν να ήταν σφαχτάρι.
Όσοι βρίσκονταν μέσα στον ναο, μόλις αντιλήφθηκαν το κακό που έγινε, έβαλαν τις φωνές και η μάνα των παιδιών έτρεξε έξαλλη προς το βωμό. Εκεί, μόλις είδε το ένα παιδί της σφαγμένο και το άλλο να κρατά ακόμα στο χέρι το μαχαίρι που έσταζε αίμα, αρπάζει ένα μισοκαμένο ξύλο από το βωμό και μ’ αυτό χτυπώντας, σκότωσε και το μεγαλύτερο παιδί της.
Ο Μάκαρας, που βρισκόταν ακόμα μέσα στο ναό, μόλις έμαθε για το φόνο των παιδιών του, πάνω στην οργή του, τρέχει και σκοτώνει με το θύρσο, το μαχαίρι των θυσιων, τη γυναίκα του.
Όταν μαθεύτηκε ο φοβερός τριπλός θάνατος, συνέλαβαν τον Μάκαρα και, αφού τον ανέκριναν, αυτός ομολόγησε, όλα όσα ανόσια έπραξε στο ναό του Διονύσου.
Γι’ αυτές του τις πράξεις τιμωρήθηκε με θάνατο, ενώ ο ξένος που σφάχτηκε άδικα από τον Μάκαρα, αφού τιμήθηκε με κανονική κηδεία, θάφτηκε σύμφωνα με τη θεϊκή εντολή.
Έτσι ο Μάκαρας πλήρωσε το έγκλημα που διέπραξε όχι μόνο με το δικό του κεφάλι, αλλά και με της γυναίκας του και των δυο παιδιών του.
Ευχαριστούμε το σχολιογράφο για τις πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες που παραθέτει. Θα μου επιτρέψει όμως δυο επισημάνσεις:
1. Γιατί με ψευδώνυμο; Η υπογραφή μας κάτω από τέτοια κείμενα βοηθάει στην αξιοπιστία τους.
2. Οι πληροφορίες που παρατίθενται έχουν παρθεί από κάποιες πηγές. Θα ήταν ευχής έργο να παραθέτονταν οι πηγές που θα βοηθούσαν όποιους ενδιαφέρονται για συναφή θέματα είτε θεολογικά είτε ιστορικά.
Ευχαριστω παρα πολυ κυριε Στρατη. Ετυχε και ημουν στη σελιδα μου εκεινη τη στιγμη, που λεγετε Λεσβος το νησι μας. Απο τη βιασυνη μου λογο σχολειων απο κοσμο που ειχα, εγραψα αυτο το ψευδονυμο στα γρηγορα. Συγνωμη !!! Σε οτι χρειαστεις θα ειμαι δω να βοηθαω. Θα τα πουμε απο κοντα. Και παλι ευχαριστω !!!