Προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο της Βιβλιοθήκης Βρίσας “Η Βρίσα και το 22” που αφορά τον πατέρα της.
Η τραγική περιπέτεια ενός αιχμαλώτου!
Στο χωριό η οικογένειά του τον περίμενε 5 ολόκληρα χρόνια ελπίζον-
τας ότι μπορεί και να επέστρεφε από τη Μικρά Ασία, αφού κανένας δεν
τους έφερε το κακό μαντάτο του θανάτου του. Στα πέντε χρόνια όμως
απελπίστηκαν και πείστηκαν ότι ο άνθρωπος τους, το παλληκάρι τους,
είχε φύγει από τη ζωή και για να αναπαυθεί η ψυχή του έκαναν τα κόλ-
λυβα του.
Ο Βασίλης Τσουμάς υπηρετώντας στον ελληνικό στρατό στη Μικρά
Ασία είχε πιαστεί αιχμάλωτος. Ανήκε στους «τυχερούς» που για 10 ολό-
κληρα χρόνια υπηρετούσαν την πατρίδα πολεμώντας από το ένα μέτωπο
στο άλλο. Βαλκανικοί πόλεμοι, πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, μικρασια-
τική εκστρατεία. Πολλές φορές νηστικοί, χωρίς ρούχα και παπούτσια και
με μπόλικη ψείρα να τους κατατρώει το κορμί. Με την άτακτη οπισθο-
χώρηση του ελληνικού στρατού ο Βασίλης αιχμαλωτίστηκε και οδηγήθηκε
σε καταναγκαστικά έργα στο Ερζερούμ. Κατάφερε όμως να μάθει την
τούρκικη γλώσσα, να μιλά και να γράφει. Επειδή εκεί που τον είχαν δεν
υπήρχε Τούρκος που να μπορεί να μετρήσει τα σακιά με αλεύρι και τρό-
φιμα που θα παραλάμβανε και θα τα μετέφερε στην πρώτη γραμμή, αναγ-
κάστηκαν να τον κάνουν λοχία και να τον βάλουν επικεφαλής της ομάδας
των Τούρκων που έκαναν την αγγαρεία, τη μεταφορά και διανομή των
τροφίμων.
Σε μια τέτοια μετακίνησή τους σταμάτησαν για λίγο σε ένα καφενείο
για καφέ και όταν ο λοχίας έδωσε την εντολή της αναχώρησης της ομά-
δας ακολουθώντας κι αυτός τελευταίος, άκουσε τη γυναίκα του καφετζή
να τους βρίζει αποκαλώντας τους παλιοτουρκαλάδες στα ελληνικά. Τότε
ο Βασίλης αποφάσισε να ξομολογηθεί την αλήθεια στους καφετζήδες, ότι
ήταν δηλαδή Έλληνας αιχμάλωτος, και να ακολουθήσει την προτροπή
τους να μην πάει στη σκηνή, όπου θα διανυκτέρευαν. Τον έκρυψαν στο
καφενείο και το πρωί του έβγαλαν ψεύτικα χαρτιά ότι ήταν χανούμ του-
ρίστρια ντύνοντας τον κατάλληλα και φορώντας τον έναν φερετζέ.
Έφυγε με προορισμό τον Έβρο, όπου έφτασε χωρίς μεγάλες δυσκο-
λίες. Μόλις πέρασε στο ελληνικό έδαφος πήγε στην πύλη του πρώτου
τάγματος που συνάντησε και ζήτησε να δει τον Διοικητή. Ανέφεραν στον
Διοικητή ότι τον ζητά μια χανούμισσα και αυτός τη δέχτηκε. Αφού του
εξήγησε την αλήθεια ο Βασίλης, ο Διοικητής κάλεσε τους στρατιώτες του
και ζήτησε αν είχε κάποιος και μπορούσε να δώσει ένα πουκάμισο και ένα
παντελόνι στον συνάδελφο που μετά από 9 χρόνια κατάφερε να βρεθεί
τώρα σε ελληνικό έδαφος.
Στο τάγμα αυτό έτυχε να υπηρετεί ο αδελφός του Βασίλη, Παναγιώτης,
ο οποίος προθυμοποιήθηκε να δώσει τα ρούχα στον φαντάρο για ψυχικό
στη μνήμη του αδελφού του Βασίλη Τσουμά που χάθηκε! Ηαποκάλυψη ότι
ο στρατιώτης που εμφανίστηκε ήταν ο αδελφός του έδωσε την αφορμή για
τρικούβερτο γλέντι στο στρατόπεδο. Φανταστείτε τώρα τη χαρά των γο-
νιών του και των αδελφιών του όταν εμφανίστηκε μπροστά τους 9 χρόνια
μετά την καταστροφή και πέντε χρόνια μετά το μνημόσυνο που του είχαν
κάνει!
Βιβλιοθήκη Βρίσας Λέσβου – «Κ. Τσέλεκα – Α. Νικέλλη»
