Με το άρθρο αυτό θέλω να απαντήσω στο σχόλιο του φίλου/ης αναγνώστη/ριας “χ” στο προηγούμενο άρθρο .Γράφει ο “χ”: ” daskale pou einai ta palia xronia otan ginotane pragmatika ebreos, tora pio poli me apokries kai satira mou bgazei para gia ebreo” Αυτόν τον προβληματισμό τον ακούω και από άλλους.
Η αλήθεια είναι ότι το εκάστοτε θέμα που επιλέγουν οι υπεύθυνοι είναι “πιασιάρικο” (κάποιος μου το χαρακτήρισε λαϊκίστικο). Ο καθένας έχει την άποψή του και φυσικά είναι απολύτως σεβαστή η άποψη των διοργανωτών.
Σχετικά με το θέμα αυτό είχα αναφερθεί στο μικρό βιβλιαράκι “Το καταλόι της Παναγίας στη Βρίσα Λέσβου” που είχα εκδόσει το 2006. Στη συνέχεια παραθέτω το απόσπασμα από το βιβλιαράκι αυτό που εκφράζει την άλλη άποψη για το θέμα:
- 1. Ο Οβραίος
Το έθιμο του καψίματος του Οβραίου κατά την περιφορά της Ανάστασης είναι πολύ παλιό στο χωριό μας. Σταμάτησε προσωρινά λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση απ’ τους Τούρκους και συνεχίστηκε μεταπολεμικά.
Το στήσιμο του Οβραίου γινόταν σε διάφορα μέρη του χωριού. Στα παλιά χρόνια (επί Τουρκοκρατίας) γινόταν πάντα έξω απ’ τα καφενεία που λειτουργούσαν κοντά στην Εκκλησία (Σαμαρά, Ζερβού) στο σταυροδρόμι ακριβώς απέναντι απ’ την κεντρική είσοδο του προαύλιου της Εκκλησίας.
Μετά την αναβίωσή του μεταφέρθηκε στην περιοχή “Κοπριάς Πηγάδι” λίγο πιο πάνω και αριστερά απ’ το φούρνο Γεωργαντή [τότε που τον έφτιαχνε ο Μήτσους (Παπαδόπουλος)] ενώ τα τελευταία χρόνια, που το στήσιμο του Οβραίου έχει αναλάβει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, το σκιάχτρο του Οβραίου στήνεται στο χώρο της παιδικής χαράς του χωριού.
Ο σκοπός του εθίμου παλιά ήταν να τονωθεί το θρησκευτικό αλλά και το εθνικό συναίσθημα του κόσμου. Σήμερα έχει μετατραπεί σε ένα θέαμα εντυπωσιακό με τη φωτιά και τις εκρήξεις των βεγγαλικών, που φυσικά κάθε άλλο παρά τονώνει το θρησκευτικό συναίσθημα αφού ο περισσότερος κόσμος πηγαίνει μόνο στον Οβραίο χωρίς να περάσει καθόλου από την εκκλησία, αλλά και όσοι ακολουθήσουν την περιφορά της Ανάστασης απ’ την εκκλησία, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, σταματούν στο χώρο του καψίματος και εγκαταλείπουν την Ανάσταση, που γυρίζει στην Εκκλησία σχεδόν μόνο με τον παπά, τον ψάλτη και τη μουσική μπάντα των νέων του χωριού μας, που τη συνοδεύει τα τελευταία 10 και πλέον χρόνια.
Ενώ αρχικά ο Οβραίος ήταν τυποποιημένος όσον αφορά τη μορφή και τη θέση του με την αναβίωσή του γίνεται κάθε χρόνο και διαφορετικός διατηρώντας το όνομά του αλλά αλλάζοντας …εθνικότητα (π.χ. Μπους και Σαντάμ και φέτος τον …Βαβύλη! που ακόμα δεν έχει αποφασίσει η δικαιοσύνη για την ενοχή του), σατυρίζοντας ή καυτηριάζοντας θέματα της επικαιρότητας. Έτσι έχει ξεφύγει και ο σκοπός του, που καμιά σχέση δεν έχει με την τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος.
Αυτό είναι καλό ή κακό; Επειδή οι περισσότεροι θα πουν ίσως, ‘καλό’, παραθέτω και την αντίθετη άποψη του αείμνηστου Δασκάλου Κώστα Τσέλεκα, όπως την έχει καταγράψει στο βιβλίο του:
“Έχουμε όμως το δικαίωμα με την αναβίωση ενός παλιού εθίμου που κληρονομήσαμε, να το εκσυγχρονίσουμε τάχα, σύμφωνα με τις διαθέσεις και αντιλήψεις μας και να γελειοποιούμε το σκοπό, τον οποίο επεδίωκαν μ’ αυτό οι πρόγονοί μας; Νομίζω όχι,”
