ΕΜΠΡΟΣ 21/9/11
Νικέλλη Στρατή
Χάσκουν έρημα. Εκεί όπου τιτίβιζαν πολύχρωμα «πουλάκια», σήμερα μόνο οι νυχτερίδες. Εκεί όπου έρρεε άφθονη η χαρά και η ζωντάνια, σήμερα η βουβαμάρα του νεκροταφείου. Εκεί όπου απίθωναν τις σάκες τους, σήμερα μονάχα σκόνη. Εκεί όπου η κιμωλία κυλούσε αποτυπώνοντας γράμματα και αριθμούς, σήμερα οι αράχνες υφαίνουν σάβανα. Εκεί όπου η ζεστασιά της γνώσης, σήμερα η παγωνιά της κενότητας. Εκεί όπου ο ζήλος της δημιουργίας, σήμερα η δυσοσμία της αποδόμησης. Εκεί όπου στήνονταν όνειρα, σήμερα συνθλίβουν οι αναμνήσεις.
Πρόκειται βέβαια για τα κλειστά διδακτήρια στα χωριά της Ελληνικής υπαίθρου -κατά κύριο λόγο. Άλλα έκλεισαν πριν κάποια χρόνια γιατί δεν υπήρχαν μαθητές, άλλα έκλεισαν φέτος για να αναβαθμιστεί –λέει, και ίσως να είναι έτσι- η παρεχόμενη εκπαίδευση. Για το σημείωμά μας αυτό δεν έχει σημασία η αιτία. Μας ενδιαφέρει μονάχα το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα όχι στα παιδιά ή τους γονείς τους, ούτε στις τοπικές κοινωνίες αλλά στα άψυχα διδακτήρια.
Ας παραλείψουμε –για να μη βαρύνουμε και άλλο το κλίμα- τους κόπους, τα τρεξίματα, τις χαρές, τις αγωνίες που συνόδεψαν το χτίσιμό τους αλλά και το διαρκή εκσυγχρονισμό και τη συντήρησή τους. Ας αψηφήσουμε την περηφάνια γονιών και παππούδων που το χωριό απόκτησε καινούριο σχολειό. Ας παραμερίσουμε τη λαχτάρα των δωρητών να συμβάλλουν στον εξοπλισμό και την προικοδότησή τους. Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε με την καρδιά και ας δώσουμε στο μυαλό τη θέση που του αρμόζει. Ας σκεφτούμε τεχνοκρατικά.
Τι θα γίνουν όλα αυτά τα πολύ αξιόλογα κτήρια τώρα; Κομμάτια της δημόσιας περιουσίας είναι. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για το μέλλον τους; Η αντικειμενική αξία τους είναι πολύ σημαντική. Τα περισσότερα έχουν και μεγάλες αυλές που περιβάλλουν τα κτήρια. Τι μπορεί να συμβεί άραγε μ’ αυτά τα διδακτήρια:
- Να παραμένουν έτσι αναξιοποίητα φθειρόμενα και υποβαθμιζόμενα με το πέρασμα του χρόνου.
- Να παραμένουν αναξιοποίητα αλλά το μεράκι των τοπικών αρχόντων να τα συντηρεί. Μέχρι πότε βέβαια στις σημερινές συνθήκες της οικονομικής ασφυξίας.
- Να παραχωρηθούν για άλλη χρήση στις τοπικές κοινωνίες. Αλήθεια όμως τί είδους άλλη χρήση μπορεί να υπάρξει στις μικρές και κατά κύριο λόγο γηρασμένες τοπικές κοινωνίες των χωριών; Έστω και αν υπάρχει ένας Σύλλογος στο χωριό. Πως θα «γεμίσει» ένα τέτοιο κτήριο και πως θα μπορέσει να το συντηρεί; Η τοπική αυτοδιοίκηση ως υπηρεσία έχει περιοριστεί και το όποιο Γραφείο της Κοινότητας υπερκαλύπτει τις ανάγκες της.
- Να εκποιηθούν. Πιθανόν να βρεθούν υποψήφιοι αγοραστές ή ενοικιαστές. Αλλά η τοπική κοινωνία πως θα αντιδράσει; Θα μπορέσουν να δουν το σχολείο τους να έχει μετατραπεί σε …ξυλουργείο ή σε καφετέρεια ή ακόμα σε βιλίτσα;
Το χειρότερο απ’ όλα είναι το πρώτο. Να τα βλέπεις να λειώνουν σιγά σιγά σαν τον άρρωστο που αργοπεθαίνει. Και το δεύτερο όμως τα μετατρέπει σε παράσιτα της εκπαίδευσης. Να απομυζούν πόρους που τόσο πολύ λείπουν και να μην προσφέρουν τίποτα.
Και δεν είναι μόνο τα κτήρια, είναι και ο εξοπλισμός τους. Χάρτες, εγκυκλοπαίδειες, όργανα γεωμετρίας και φυσικής, τηλεοράσεις, υπολογιστές (σ’ αυτά που έκλεισαν πρόσφατα), θρανία, καθίσματα, οπτικό εποπτικό υλικό μένουν εκεί αναξιοποίητα χρόνια ολόκληρα. Βέβαια ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί και στο αρχείο. Όχι το «σύγχρονο» (αυτό έχει δοθεί στο πλησιέστερο σχολείο για να μπορεί να εξυπηρετεί τους αποφοίτους) αλλά το ιστορικό αρχείο. Αυτό που συντελεί στο χτίσιμο συνεκτικού ιστού στις μικρές τοπικές κοινωνίες.
Οι υπεύθυνοι οφείλουν πέρα απ’ την κλειδαριά να δώσουν και τις απαντήσεις. Τεχνοκρατικά βέβαια αλλά με σεβασμό πάντα και στη γνώμη της τοπικής κοινωνίας. Μιας τοπικής κοινωνίας της οποίας οι φορείς πρέπει να προβληματιστούν, να συζητήσουν και να αποκτήσουν άποψη και γνώμη. Μιας τοπικής κοινωνίας της οποίας ο νους και η καρδιά βλέπουν ότι ο «Καλλικράτης» στην αυτοδιοίκηση σκότωσε τη δημοκρατία στα χωριά τους. Ας μην προχωρήσει ο «Καλλικράτης» στην εκπαίδευση να σκοτώσει και τη ψυχή τους.
