Έναν άνθρωπο μπορεί να τον βλέπεις δίπλα σου, να ζεις μαζί του στο στενό περιβάλλον ενός χωριού αλλά να μην τον γνωρίζεις κι ας είσαι σίγουρος για το αντίθετο. Τον Πάνο Αναγνώστου τον ήξερα εδώ και δεκαετίες. Για μένα η προσωπικότητά του προσδιορίζονταν απ’ την περίληψη του βιογραφικού του που είχα ακούσει (δικηγόρος, γόνος εύπορης σχετικά οικογένειας του χωριού με καλές σπουδές και πρόξενος της Γαλλίας στο νησί μας) κι απ’ την ταμπέλα του αριστερού (τότε που ο πολιτικός χρωματισμός του καθένα έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στην αξιολόγηση, απ’ τους τρίτους, της προσωπικότητάς του).
Διαβάζοντας τα τρία πρώτα βιβλία του διαπίστωσα ότι είχα να κάνω με έναν αγωνιστή των ιδεών του, τις οποίες απέκτησε με γνώση, εμπειρίες και προβληματισμό και για τις οποίες αγωνίστηκε με πάθος χωρίς όρια. Στα βιβλία κατέθετε τη δική του αλήθεια, όπως την αποκόμισε μέσα απ’ τη συμμετοχή του στα γεγονότα κι όπως τη φωτογράφισε με τη δική του διόπτρα. Και όσο έβλεπα να ξετυλίγονται γεγονότα τα οποία διαφορετικά είχαν αποτυπωθεί στη δική μου μνήμη από περιγραφές άλλων πρωταγωνιστών, κι όσο έβλεπα να κριτικάρονται ενέργειες και συμπεριφορές ιδωμένες απ’ τη μια μεριά του ορίζοντα, αυτήν προς την οποία είχε στριμωχτεί η ελληνική πραγματικότητα μετεμφυλιακά, κι όσο διάβαζα απόψεις και κριτικές σχετικές με την πέραν του κόσμου τούτου αλήθεια που συγκρούονταν με τα δικά μου πιστεύω, τόσο περισσότερο με έθελγε το κείμενο τόσο περισσότερο καταξιώνονταν στα μάτια μου ο συγγραφέας γιατί μου έδινε την ευκαιρία να γίνω μέτοχος μιας άλλης αλήθειας όχι για την ενστερνισθώ αλλά για να μεταπλάσω και να ενδυναμώσω τη δική μου αλήθεια.
Ήταν κι αυτό το πηγαίο και ζωντανό γράψιμο, αυτός ο απέριττος λόγος που στολίζονταν απ’ τη φλόγα της ψυχής που σε καθήλωνε. Ήταν όμως κι η ανακάλυψη μέσα απ’ τα παθιασμένα κείμενα, που ξεχείλιζαν απ’ τον πόνο του παθόντα και τη βεβαιότητα του διανοητή, πανανθρώπινων αξιών που δεν φυλακίζονται σε ιδεολογίες ούτε εγκλωβίζονται σε φανατισμούς, που ανατροφοδοτούσε σε κάθε σελίδα το ενδιαφέρον να δεις και την επόμενη.
Μ’ αυτά τα δεδομένα πήρα στα χέρια μου το τελευταίο του βιβλίο «Ψηφίδες μιας ζωής» που την όποια θετική και ελκυστική εικόνα είχα σχηματίσει για τον συγγραφέα, τον αγωνιστή των ιδεών του και τον μαχητή της δικής του αλήθειας, Πάνο Αναγνώστου, όχι μόνο την επιβεβαίωσε και την ενίσχυσε αλλά συνάμα της πρόσθεσε και άλλες διαστάσεις. Ανθρώπινος όσο ποτέ, λυρικός ως σαπφικός εραστής, ονειροπόλος ως, της βατεριανής αμμουδιάς και του έναστρου συρματοπλέγματός της, δεσμώτης.
«Ψηφίδες μιας ζωής». Μα πόσες αλήθεια αλλόχρωμες κι αλλόσχημες ψηφίδες μαζεύτηκαν σ’ αυτήν τη ζωή! Την συνέθεσαν, την στόλισαν, την λάμπρυναν και μέσα απ’ τις σελίδες του βιβλίου αυτού μας προσφέρεται αφτιασίδωτη κι αληθινή!
Μόνο που όσο οι βιολογικές του δυνάμεις το επιτρέπουν είμαστε σίγουροι πως κι άλλες ψηφίδες θα ξεσκεπαστούν απ’ την αχλή του χρόνου κι η σελίδα μας αυτή είναι έτοιμη να τις φιλοξενήσει για να στολιστεί.
Ένα εξαιρετικό κείμενο…. Ειλικρινά συγκινητικό…..