Ο Βασίλης Ψαριανός, μόλις έφυγε από τα Βατερά, έπιασε δουλειά! Έστειλε την παρακάτω επιστολή και έλαβε τη σχετική απάντηση.
ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ
ΧΟΛΑΡΓΟΣ 24/8/2022
Έφορο κ. Παύλο Τριανταφυλλίδη
Κύριε Τριανταφυλλίδη
Είχα και άλλοτε υποβάλει στους προκατόχους σας ένα ερώτημα σχετικά με τον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Φωκά της Βρίσας, χωρίς να λάβω καμιά απάντηση, παρά την αρχική διαβεβαίωση της τότε Προϊσταμένης της Εφορείας Λέσβου ότι θα ερευνήσει το θέμα.
Επανέρχομαι στο θέμα που με απασχολεί από παλιά ως Βρισαγώτη, τ. Πρόεδρο του Συλλόγου Βρισαγωτών Αθήνας και ως ενδιαφερόμενο-και λόγω ειδικών σπουδών ( πτυχιούχος Ιστορικού- Αρχαιολογικού, 1961, της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)- για τα ελάχιστα διασωζόμενα απομεινάρια του προγονικού μας πολιτισμού.
Και ευελπιστώ, γνωρίζοντας και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον σας για την περιοχή της γενέτειράς μου και ειδικότερα, για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Αγίου Φωκά, καθώς και του Γατελούζικου «Παλιόπυργου», ότι θα ερευνήσετε το θέμα που σχετίζεται με την ύπαρξη του ναού του ΔΙΟΝΥΣΟΥ του ΒΡΙΣΑΓΕΝΟΥΣ, στην «Βρίσα άκρα Λέσβου εν η ίδρυται Διόνυσος Βρισσαίος», κατά τον Στέφανο τον Βυζάντιο.
- Ο Γερμανός αρχαιολόγος KOLDEWEY, που επισκέφτηκε την Λέσβο το 1885-86, κατέγραψε τα σωζόμενα λείψανα, στο ακρωτήρι του Αγίου Φωκά, ενός δωρικού ναού του 1ου π. Χ αιώνα.
Εκεί, όπως αναφέρει στο βιβλίο του DIE ANTIKEN BAURESTE DER INSEL LESBOS,
παρατήρησε και την αφιερωματική πλάκα με την επιγραφή «ΔΙΟΝΥΣΩ ΤΩ ΒΡΙΣΑΓΕΝΗ», στην οποίαν είχαν αναφερθεί, προηγουμένως (1880), και οι επιγραφολόγοι POTTIER και HAYVETTE. Σημειώνει, μάλιστα, ότι συμβουλεύτηκε και τον Μυτιληνιό καθηγητή Αρχαίων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Δημ. Βερναρδάκη για την συμπλήρωση της φθαρμένης επιγραφής.
Μετά ταύτα, το ερώτημα που προκύπτει είναι: τι απέγινε και πού βρίσκεται η αφιερωματική πλάκα∙ την άφησε in situ ο Γερμανός αρχαιολόγος και κατάληξε στο…ασβεστοκάμινο, όπως και τα περισσότερα μέλη του αρχαίου ναού;
Την παρέδωσε, κάπου, στην Μυτιλήνη;
Υπάρχει κανένα στοιχείο ή κάποια πληροφορία στα Αρχεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου;
- Ένα άλλο αποδεικτικό στοιχείο για την ύπαρξη του δωρικού ναού του 1ου π.Χ. αι. ήταν δυο κίονες με ραβδώσεις, δωρικού ρυθμού που κείτονταν, μέσα στο νερό, στον μυχό του αρχαίου λιμανιού, μέχρι το 1961, οπότε έγινε η πρώτη εκβάθυνση του λιμανιού.
Από ερωτήσεις που έκανα σε υπερήλικες που σύχναζαν στον Άγιο Φωκά, με πληροφόρησαν ότι και αυτό το σημαντικό στοιχείο για την ύπαρξη του δωρικού ναού…βανδαλίστηκε, διότι οι δυο κίονες, μάλλον, πετάχτηκαν μαζί με τα μπάζα στην έξω πλευρά του λιμανιού!
Επειδή το θεώρησα αδιανόητο να συνέβη κάτι τέτοιο- την περίοδο, μάλιστα που προΐστατο στην Εφορεία Λέσβου ο αείμνηστος και εξαίρετος Χαριτωνίδης- πιστεύω ότι κάποιος υπάλληλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας πρέπει να παρευρισκόταν κατά την εκβάθυνση, του 1961, και ότι κρατούσε σημειώσεις για τυχόν αρχαιολογικά ευρήματα, οι οποίες σημειώσεις, εάν βρίσκονται κάπου στα Αρχεία της Εφορείας Λέσβου, μπορούν να μας διαφωτίσουν σχετικά και με αυτό το ζήτημα.
- Παρόμοιας σημασίας ζήτημα υπάρχει και για την χαμένη πλάκα με το οικόσημο των Γατελούζων στον «Παλιόπυργο» Βρίσας, την οποίαν κάποιοι διατείνονται ότι υπήρχε, πριν από πολλά χρόνια.
Ίσως έχει διασωθεί η σημαντική για την ταυτότητα του πύργου πλάκα από την… λατόμηση, που έλαβε χώραν και σε αυτό το μνημείο, και βρίσκεται κάτω από τα καταπεσόντα δομικά υλικά.
Με εκτίμηση
Βασίλης Ψαριανός
Γρεβενών 15 ΧΟΛΑΡΓΟΣ 15562
Τηλ. 210-6540808
e mail vasps@otenet.gr
Η απάντηση:
Πληροφορίες-για-το-1
