Εδώ και κάποιες δεκαετίες η περιοχή Πολιχνίτου-Βρίσας βρίσκεται σε φθίνουσα οικονομική πορεία, η οποία έχει επιφέρει και την ραγδαία πληθυσμιακή συρρίκνωση των δυο χωριών Πολιχνίτου και Βρίσας. Και όσον αφορά την Βρίσα η ελάττωση του πληθυσμού της, πιθανώς, θα ήταν μεγαλύτερη και ανάλογη με αυτή του Πολιχνίτου, εάν δεν μεσολαβούσε η κάποια τουριστική ανάπτυξη των Βατερών (Στοιχεία απογραφής πληθυσμού 2001 και 2011.Πολιχνίτος: απογραφή 2001=2.975 κάτοικοι (μαζί με την Σκάλα).2011=2.406,(μαζί με την Σκάλα). Βρίσα: 2001=999 κάτοικοι( μαζί με τα Βατερά).2011=852 ( μαζί με τα Βατερά).
Με αυτά τα δεδομένα προοιωνίζεται μία περισσότερο αρνητική εξέλιξη για την Βρίσα, μετά τον καταστροφικό σεισμό, τον Ιούνιο του 2017, που κατεδάφισε το μεγαλύτερο τμήμα του οικισμού.
Η ανακήρυξη με το Π.Δ. του 2002 των οικισμών Πολιχνίτου και Βρίσας ως παραδοσιακών οικισμών δεν θεράπευσε την οικονομική καχεξία της περιοχής και ούτε ανέκοψε την πληθυσμιακή συρρίκνωση των παραπάνω οικισμών. Και, ασφαλώς, ούτε εάν ανοικοδομηθεί η κατεστραμμένη Βρίσα και ξαναμπούν στη θέση τους και πάλιν τα παραδοσιακά «σοβιλίκια»- όποτε αυτό συντελεστεί-θα επέλθει η πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη.
Η περιοχή της Νότιας Λέσβου, όπου εκτείνεται το Δημοτικό Διαμέρισμα Πολιχνίτου, βρίσκεται, προ πολλού, σε φθίνουσα οικονομική και κοινωνική πορεία, για δυο βασικούς λόγους:
Α. Διότι παραμένει απομονωμένη από τα άλλα σημαντικά κέντρα του νησιού (οι tour operators παρακάμπτουν την περιοχή Πολιχνίτου-Βρίσας στα εκδρομικά προγράμματά τους, επειδή την θεωρούν «αδιέξοδη»). Το κεντρικό οδικό δίκτυο 50 χλμ Βρίσα-Πολιχνίτος-Μυτιλήνη, το οποίο στην μεγαλύτερη έκτασή του έχει χαραχθεί πάνω στους ημιονικούς δρόμους της Τουρκοκρατίας, καταλήγει στην Σκάλα Πολιχνίτου και στα Βατερά, χωρίς να επεκτείνεται και να συνδέει άμεσα την περιοχή Πολιχνίτου-Βρίσας με τις όμορες περιοχές Πλωμαρίου και Αγιάσου, με τις οποίες η διασύνδεση γίνεται μέσω του, μοναδικού, κεντρικού οδικού άξονα, με χρονική διάρκεια που υπερβαίνει την μία ώρα, ενώ με την κατασκευή ενός παραλιακού οδικού άξονα ο χρόνος μετάβασης θα περιοριζόταν στα 15-20 λεπτά της ώρας.
Η ύπαρξη ενός παραλιακού άξονα που θα συνέδεε άμεσα, ταχύτερα και ασφαλέστερα την περιοχή Πολιχνίτου-Βρίσας-Βατερών με τις όμορες περιοχές (ακόμα και με την περιοχή Μεσοτόπου-Ερεσού, μέσω ενός «Πορθμείου» Νυφίδας-Αποθήκας, ανάλογου με αυτό της Σκάλας Λουτρών-Περάματος Γέρας*), θα έβγαζε από την απομόνωση την περιοχή, θα διευκόλυνε την επικοινωνία και τις οικονομικές σχέσεις των κατοίκων, θα έκανε άμεσα προσπελάσιμες τις θαυμάσιες παραλίες ολόκληρης της Νότιας Λέσβου και θα αύξανε κατακόρυφα την τουριστική κίνηση.
* Με την υπαγωγή του Δημοτικού Διαμερίσματος Πολιχνίτου στον Δήμο Δ. Λέσβου, με έδρα την Καλλονή, η παλαιότερη «ρομαντική» ιδέα για ένα πορθμείο Νυφίδας-Αποθήκας αποκτά ρεαλιστική βάση: τώρα είναι επιβεβλημένη η λειτουργία ενός πορθμείου που θα συνδέει την ανατολική με την δυτική ακτή του κόλπου Καλλονής, προκειμένου να διευκολύνονται οι κάτοικοι της περιοχής( ή και οι τουρίστες), οι οποίοι θα θέλουν να μεταβούν για την εξυπηρέτηση κάποιων αναγκών τους στην έδρα του Δήμου Δ. Λέσβου, την Καλλονή, και οι οποίοι θα προτιμούν ως συντομότερη και πιο ευχάριστη την θαλάσσια διαδρομή.
Β. Ένας σημαντικότερος λόγος είναι ότι, εδώ και πολλές δεκαετίες, δεν έχει πραγματοποιηθεί στην περιοχή Βρίσας-Πολιχνίτου κανένα μεγάλο τεχνικό-αναπτυξιακό έργο, παρά τα υπάρχοντα φυσικά και πολιτισμικά πλεονεκτήματα της περιοχής.
Συγκεκριμένα: 1. Παρά τις συζητήσεις και κάποιες απόπειρες αξιοποίησης των εξαιρετικών ιαματικών ιδιοτήτων και της πλούσιας γεωθερμικής ενέργειας (υψηλής ενθαλπίας) των θερμοπηγών Πολιχνίτου, η σπουδαία πλουτοπαραγωγική πηγή της περιοχής παραμένει αναξιοποίητη. Δυνατές μορφές εκμετάλλευσης των θερμοπηγών Πολιχνίτου: δημιουργία Κέντρου Λουτροθεραπείας, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεθέρμανση (σύστημα κεντρικής θέρμανσης οικισμών – θερμοκηπίων).
- Η κατασκευή φράγματος στην Λαγκάδα Βρίσας-Πολιχνίτου θα μπορούσε να λύσει οριστικά το πρόβλημα της ύδρευσης των οικισμών Πολιχνίτου-Βρίσας-Βατερών και, επίσης, να εξασφαλίσει την άρδευση αγροτικών καλλιεργειών στην παραποτάμια κοιλάδα της Βρίσας και στον Ξερόκαμπο του Πολιχνίτου.
- Η κατασκευή του παραλιακού οδικού άξονα Βατερών-Μελίντας-Πλωμαρίου, για τον οποίον αναφερθήκαμε παραπάνω και του οποίου η έναρξη της διάνοιξής του έγινε επί Τουρκοκρατίας από τον… Πασά της Λέσβου(!), εγκαταλείφτηκε στη συνέχεια, μετά την απελευθέρωση του νησιού μας, από τους τοπικούς άρχοντές μας, με την δικαιολογία ότι η διάνοιξη του παραλιακού δρόμου προσέκρουε στο… «ανυπέρβλητο εμπόδιο» της Κρυφτής!
Την απάντηση σε αυτό το «επιχείρημα» θα μπορούσε να την δώσει -εάν ζούσε- ο μηχανικός Ευπαλίνος, ο οποίος, κατόπιν εντολής του τυράννου της Σάμου Πολυκράτη, κατασκεύασε, τον 6ο αιώνα π.Χ., με τα μέσα εκείνης της εποχής, το περίφημο «Ευπαλίνειο όρυγμα», σήραγγα 1.036 μέτρων, τρυπώντας ένα ολόκληρο βουνό, προκειμένου να περάσει τον αγωγό ύδρευσης της πόλης!
- Η κατασκευή του Βιολογικού Καθαρισμού Πολιχνίτου-Βρίσας-Βατερών θα αποτρέψει την ρύπανση της θαλάσσιας ζώνης των Βατερών και θα συμβάλει στην αναβάθμιση των Θερμοπηγών Πολιχνίτου, καθώς και του υγροβιότοπου του Αλμυροπόταμου. Μπορεί, επίσης, το νερό, μετά τον βιολογικό καθαρισμό του, να χρησιμοποιηθεί για την άρδευση των ελαιώνων της περιοχής.
- Στην περιοχή των Βατερών υπάρχει άλλο ένα τεράστιο «Απολιθωμένο Δάσος», αυτή την φορά, παλαιοντολογικής πανίδας, με σπάνια είδη, όπως ο Equus Gigas Vateriensis, που ανακαλύφθηκε από τον καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχ. Δερμιτζάκη (με του οποίου τη φροντίδα δημιουργήθηκε και το πρόχειρο Μουσείο-Έκθεση Φυσικής Ιστορίας Βρίσας – παλαιοντολογικής πανίδας)·προσπάθεια η οποία ατόνησε επί των διαδόχων του στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
Εκτός από την επιστημονική σημασία που έχει η αξιοποίηση του πεδίου της παλαιοντολογικής πανίδας των Βατερών και η μουσειακή προβολή των παλαιοντολογικών ευρημάτων, η συνέχιση της προσπάθειας που αδράνησε, λόγω της αβελτηρίας του πανεπιστήμιου της Αθήνας και διακόπηκε εντελώς, μετά τον καταστροφικό σεισμό της 12ης Ιουνίου 2017,θα μπορούσε να αποτελέσει έναν πόλο έλξης επιστημόνων και επισκεπτών στην περιοχή των ανασκαφών και στον χώρο ενός Μουσείου Παλαιοντολογικής Πανίδας Βρίσας, το οποίο θα αντιστοιχεί και θα συμπληρώνει το Μουσείο Παλαιοντολογικής Χλωρίδας του Σιγρίου.
Και, ασφαλώς, για την συνέχιση και την αξιοποίηση του παραπάνω παλαιοντολογικού «θησαυρού», πρέπει να υπάρξει ενδιαφέρον από την ελληνική επιστημονική κοινότητα και ειδικότερα, από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
- Επιβάλλεται να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί η ανασκαφή του αρχαιολογικού χώρου του Αγίου Φωκά, ο οποίος, εκτός από το φυσικό κάλλος, παρουσιάζει και τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, καθότι, κατά τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, «Βρίσα άκρα εν η ίδρυται Διόνυσος Βρισαίος» και «το ιερόν του θεού φησίν ιδρύσθαι υπό Μάκαρος»!
Επιβάλλεται, επίσης, να αποτραπεί με σωστικές παρεμβάσεις η κατάρρευση του μοναδικού Γατελούζικου πύργου, «Παλιόπυργου», στην περιοχή της Βρίσας. Η ανάδειξη και των δυο αυτών αρχαιολογικών χώρων και η εξασφάλιση της επισκεψιμότητάς τους θα συμβάλει στην τουριστική αναβάθμιση της περιοχής Βρίσας-Βατερών.
Ο Δήμαρχος του νεοσύστατου Δήμου της Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχης Βέρρος και ο νεοεκλεγείς Περιφερειάρχης Β΄ Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης απέδειξαν ότι μπορούν να πολιτεύονται υπερβαίνοντας τις κομματικές αγκυλώσεις και, με τα πρώτα δείγματα γραφής τους, έδειξαν ότι προχωρούν, απαλλαγμένοι από ιδεοληπτικά βαρίδια και κομματικές στενόμυαλες σκοπιμότητες, στον δρόμο της δημιουργίας και της προσφοράς. Τώρα που η χώρα μας περνά στην εποχή της οικονομικής ανασυγκρότησής της, στους δυο αυτούς άρχοντες του τόπου μας πέφτει ο ιστορικός κλήρος να υπερβούν την μέχρι τώρα άτολμη και μίζερη αναπτυξιακή πολιτική στη Λέσβο και να θέσουν το αναπτυξιακό πρόβλημα της παραγκωνισμένης περιοχής της Νότιας Λέσβου στο κέντρο της προσπάθειάς τους, γιατί έτσι θα επιτευχθεί η ισόρροπη διάχυση της ανάπτυξης και της προόδου σε ολόκληρο το νησί μας.
Ευελπιστούμε ότι με την συνεργασία του Δήμου Δυτικής Λέσβου και της περιφέρειας Βορ. Αιγαίου το όραμα της ανάπτυξης θα αποκτήσει υλική υπόσταση και οι κάτοικοι της ξεχασμένης περιοχής Πολιχνίτου-Βρίσας θα απολαύσουν -ως ισότιμοι Λέσβιοι και Έλληνες πολίτες- το μερίδιο που δικαιούνται και τους αναλογεί.
