Σε ένα χωριό που ολόιδιο να χτιστεί, αλλοιώτικο θα είναι!
Μια συνηθισμένη αναδρομή στον παρελθόν του χωριού μας, σε βρισαγώτικες παρέες, με στόχο την ανάδειξη των «περασμένων μεγαλείων» του είναι η καταμέτρηση και φυσικά η ονομασία των καφενείων που υπήρχαν τις περασμένες δεκαετίες.
Αριθμός μεγάλος που δείχνει την πληθυσμιακή συρρίκνωση που υπέστη μέσα στις δεκαετίες αυτές το χωριό μας αλλά και την αλλαγή των συνηθειών και της νοοτροπίας των νέων γενιών σε σχέση με τις παλιότερες.
Ο «ρακοσυλλέκτης της παράδοσης» στο χωριό μας, ο Ανδροκλής Τσέλεκας, που τώρα με το σεισμό διέσωσε πολλά ιστορικά ντοκουμέντα, συμμάζεψε και τα μπακαλοτέφτερα ενός απ’ αυτά τα καφενεία, του καφενείου του Δημητρού Δουζένη, στον Πλάτανο. Είμαστε στην αρχή της δεκαετίας του 60.
Στα τεφτέρια αυτά γράφονταν σε ημερήσια βάση τα βερεσέδια των θαμώνων. Θαμώνες οι οποίοι είναι ουσιαστικά μόνιμοι ή πολύ τακτικοί πελάτες του καφενείου. Μη νομίζετε τίποτα μεγάλα ποσά: μια – δυο δραχμές τη μέρα. Υπήρχαν βέβαια και οι εξαιρέσεις με σημαντικά μεγαλύτερες καταναλώσεις αλλά πάλι βερεσέ. Στο χαρακτηριστικό πανηγύρι του χωριού μας, του Αγίου Κωνσταντίνου, σε άλλους βλέπουμε μεγαλύτερη κατανάλωση και άλλοι απουσιάζουν παντελώς. Που πάει να πει ή ότι δεν ήταν διατεθειμένοι για μεγαλύτερες δαπάνες ή ότι απολάμβαναν αδαπάνως τα κεράσματα εορταζόντων.
Από το πρόχειρο αυτό ταμείο στη συνέχεια ο νοικοκύρης καφετζής μετέφερε τα ποσά σε μερίδες που είχε ανοίξει σε χωριστό τεφτέρι για κάθε πελάτη του. Τέτοιοι πελάτες του καφενείου αυτού αναφέρονται οι Ν. Ταξείδης, Ιωαν. Πορτογλής, Μιλτ. Ταξείδης, Δ. Βουχλής, Σωτ. Αποστολής, Π.Γ. Καλατζής, Σταύρος Π. Ταξείδης, Ι. Αν. Καλατζής, Π. Πορτοκάλης, Π. Αποστολής κ. ά.
Το πώς ξεπληρώνονταν τα βερεσέδια αυτά ή τουλάχιστον κάποιο σημαντικό κομμάτι τους φαίνεται στο εξώφυλλο του τεφτεριού, όπου αναγράφονται τα ονόματα των πελατών και δίπλα τους ένα ή περισσότερα κτήματα (προφανώς) του καφετζή τα οποία όργωναν και έτσι «πάτσιζαν» τα χρέη. Με αυτό τον τρόπο λειτουργούσαν –σύμφωνα με τις αφηγήσεις των μεγαλύτερων αλλά και ανάλογα τεφτέρια που έχουν διασωθεί- όλοι οι επαγγελματίες του χωριού (μπακάληδες, τσαγκάρηδες κ.λπ.
Μια ακόμα πληροφορία που δείχνει και την αλλαγή των συνηθειών των πελατών προκύπτει απ’ την άδεια «διενέργειας τυχερών παιγνίων» που εκδίδονταν από το αστυνομικό τμήμα της Αγιάσου. Τα παιχνίδια που είχαν τότε «πέραση» ήταν πρέφα, σκαμπίλι, εξήκοντα έξι, κούπες, πάστρα και τάβλι.
Τέλος ένα χαρακτηριστικό συμβάν της ζωής του καφετζή αυτού ήταν ότι αναγκάστηκε να πάει στη Μυτιλήνη, να συναντήσει στη φυλακή έναν χωριανό μας που ήταν έγκλειστος και που είχε ένα μαγαζάκι στην γειτονιά «Κοπριάς Πηγάδι», όπου παρουσία συμβολαιογράφου και μαρτύρων έγινε η αγοραπωλησία του. Από τον φυλακισμένο στον καφετζή.
