Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη γοητεία και την ομορφιά που εκπέμπουν κάποιοι αξιοποιημένοι παραδοσιακοί οικισμοί του νησιού μας, όπως η Αγιάσος και ο Μόλυβος. Ξεχωριστό το χρώμα της Σκαμιάς. Εξαιρετικά τα πετρόκτιστα σπίτια του Πολιχνίτου (όχι λίγα αλλά σχεδόν όλα)
Η πολιτεία με τα αρμόδια όργανά της ανακηρύσσει κάποιους οικισμούς ως παραδοσιακούς. Το αν θα έπρεπε να ρωτιούνται και οι κάτοικοι των οικισμών αυτών πριν τη λήψη της απόφασης ας μείνει ως αναπάντητο ερώτημα.
Κάποιοι απ’ τους παραδοσιακούς οικισμούς γνώρισαν σημαντική ανάπτυξη. Οι φωτισμένοι και δραστήριοι τοπικοί άρχοντες σίγουρα έπαιξαν το ρόλο τους. Στην ανάπτυξη τους όμως συνέβαλαν τα μέγιστα και άλλοι παράγοντες.
Ο Μόλυβος έχει το κάστρο του και είχε την τύχη να διαφημιστεί παγκόσμια από κινηματογραφικές ταινίες που τις δεκαετίες του 60 και του 70 γύρισε εκεί ελληνοαμερικανός παραγωγός.
Η Αγιάσος έχει την Παναγιά της αλλά και την ιδιάζουσα εμπορική ( και πνευματική) κουλτούρα της .
Από μόνος του ένας παραδοσιακός οικισμός είναι δύσκολο να κάνει πολλά πράγματα. Ο Πολιχνίτος είναι χαρακτηριστική περίπτωση. Πανέμορφος αλλά εγκαταλειμμένος! Η ίδια η πολιτεία που τον ανακήρυξε παραδοσιακό οικισμό τον εγκατέλειψε και αντί να αγοράσει (ή να χρηματοδοτήσει ιδιώτες) σπίτια να τα ανακαινίσει (και να τα αναδείξει) και να τα δώσει στους άστεγους εργαζόμενους πήγε και έφτιαξε χωριστό οικισμό με τις εργατικές κατοικίες ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την εγκατάλειψη του.
Στις αρχές του 21ου αιώνα το χωριό μας είχε την (καλή ή κακή) τύχη να ενταχθεί στους παραδοσιακούς οικισμούς με ένα πολύ σφιχτό προεδρικό διάταγμα σχετικά με τους όρους δόμησης σ’ αυτό.
Το χωριό μας το έχτισαν οι πρόγονοί μας κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (πολιτικοστρατιωτικές, κοινωνικές και οικονομικές) με τα μέσα που είχαν τότε στη διάθεσή τους και με τις προτεραιότητες που τους επέβαλαν οι συνθήκες αυτές. Χρειάζονταν ένα κεραμίδι να βάλουν το κεφάλι τους και όσοι είχαν την οικονομική άνεση το στόλιζαν με γωνιόπετρες και ξεχωριστά σουβελίκια. Χρειάζονταν αχυρώνια για τα ζωντανά τους και κοτέτσια και κάπου σε μια γωνιά ένα πρόχειρο αποχωρητήριο. Αυλή δεν χρειάζονταν γιατί γι αυτούς αυλή ήταν ο δρόμος! Εκεί δέχονταν τις καλοκαιρινές επισκέψεις, εκεί πραγματοποιούσαν τις κοινωνικές συναντήσεις (και συζητήσεις τους), εκεί δούλευαν. Και όσοι μπορούσαν τα καλοκαίρια έφευγαν, άλλοι για το Δαξάρι, άλλοι για τη Νιγίδα, άλλοι για τα Βατερά, μιας και ένοιωθαν να πνίγονταν στο χωριό. Ούτε φαρδείς δρόμους χρειάζονταν. Άιντε να χωράνε δυο φορτωμένα ζωντανά να περάσουν όταν θα συναντηθούν.
Σιγά σιγά τα αχυρώνια και τα κοτέτσια εξοβελίστηκαν απ’ το χωριό και στη θέση τους χτίστηκαν αυθαίρετες τουαλέτες και κουζίνες και αποθήκες και λεβητοστάσια. Έτσι κάθε σπίτι έχει και τα αυθαίρετα κτίσματά του. Σπίτια που δεν εξυπηρετούσαν τις διαφορετικές ανάγκες που είχαν διαμορφωθεί και το σύγχρονο τρόπο ζωής. Γι αυτό όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα μπορεί να περιποιούνταν τα πατρικά τους σπίτια αλλά επέλεγαν να χτίζουν ή να αγοράζουν καινούρια στα Βατερά για να μένουν κάποιο μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα. Και αρκετές νέες οικογένειες προτίμησαν να εγκατασταθούν μόνιμα στα Βατερά αντί να φτιάξουν κάποιο ιδιόκτητο ή φτηνά αγορασμένο σπίτι στο χωριό.
Και οι υπόλοιποι που μέναμε στο χωριό φροντίζαμε το δυνατόν γρηγορότερα να «κατεβούμε» στα Βατερά και να επιστρέψουμε όσο γινόταν πιο αργά στο χωριό. Μισό χρόνο σχεδόν στο χωριό, μισό στα Βατερά. Γιατί το σπίτι μας στο χωριό ήταν ανήλιο, γιατί δεν είχε καθόλου αυλή, γιατί η πυκνή δόμηση και οι στενοί δρόμοι έκρυβαν τον ουρανό, γιατί ήταν χειρότερο από ένα διαμέρισμα πόλης αφού ούτε μια βεράντα δεν είχε. Το βρήκαμε, το σουλουπώσαμε και ζήσαμε. Και το αγαπήσαμε. Όχι για τις ανέσεις του μα για τα όσα ζήσαμε –με όλες τις δυσκολίες- μέσα στους τέσσερις τοίχους.
Και το σπίτι καταστράφηκε, και το χωριό καταστράφηκε. Μα οι άνθρωποί του έμειναν σχεδόν αλώβητοι. Και αυτοί θα το ξαναφτιάξουν. Ναι αλλά πως; Το Π.Δ. που το καθόρισε ως παραδοσιακό δεν επιτρέπει αμφιβολίες : εξωτερικά τουλάχιστον, όπως ήταν και με ζωτικά τμήματά τους (π.χ. τα κουφώματα) από τα ίδια υλικά. Δηλαδή πάλι θα χτιστούν σπίτια ανήλια που δεν θα βλέπουν τον ουρανό. Πάλι θα δυσκολεύεσαι να φτάσεις στο σπίτι σου με το αυτοκίνητό σου αφού οι δρόμοι θα είναι και πάλι στενοί. Κι αν το μέγεθος του οικοπέδου σου επιτρέπει να έχεις την πολυτέλεια μιας αυλής, αυτή θα βρίσκεται πίσω, κρυμμένη, σαν αυλή φυλακής.
Είναι λογικό να τεθεί το ερώτημα: δηλαδή αυτοί που καθόρισαν τους όρους δόμησης δεν ήξεραν τι έκαναν; Μπορεί να αιωρείται αναπάντητο το ερώτημα για το αν έπρεπε ή όχι να ανακηρυχτεί ως παραδοσιακός οικισμός το χωριό μας αλλά αφού ανακηρύχτηκε σαφώς και έπρεπε να καθοριστούν όροι δόμησης που δεν θα αλλοίωναν τη φυσιογνωμία του. Σε ποια περίπτωση όμως; Αν σε μια γειτονιά κάποιος ήθελε να ξαναχτίσει ή να ανακαινίσει το σπίτι του. Τότε ναι, να είναι το καινούριο σύμφωνο με την όλη εικόνα που έχει το χωριό. Μα τώρα το χωριό γκρεμίστηκε. Αν προσέξουμε τα σπίτια που μένουν όρθια σε κάποια οικοδομικά «τετράγωνα» είναι σχεδόν όλα καινούρια με μορφή που δεν έχει σχέση με το «χρώμα» του χωριού! Τι παραδοσιακό χωριό λοιπόν θα ξαναφτιάξουμε;
Και τέλος να τονίσουμε ότι ένα χωριό δεν είναι ένας πίνακας ζωγραφικής για το κρίνει κάποιος βλέποντάς το αν είναι όμορφο ή άσχημο. Ένα χωριό έχει μέσα του ανθρώπους, έχει ψυχές, έχει παιδιά και αυτοί βλέπουν το χωριό από μέσα προς τα έξω. Όχι μόνο από έξω.
Πιστεύει κανείς ότι αν σε κάποια τέρμινα ξαναφτιαχτεί το καινούριο χωριό όπως ήταν το παλιό θα γεμίσει επισκέπτες; Στην αρχή θα περνούν αρκετοί για να δουν το καινούριο, όπως πέρασαν πολλοί –τόσοι όσοι δεν είχαν περάσει όλα τα προηγούμενα χρόνια- για να δουν τα ερείπια, και στη συνέχεια κάποιοι επισκέπτες των Βατερών θα το τιμούν με αραιές επισκέψεις.
Και το καταληκτικό ερώτημα του κειμένου: Αφού το Π.Δ. και οι διατάξεις του είναι δεδομένες προς τι όλη αυτή η ανάλυση;
Οι σκέψεις και οι απόψεις που προαναφέρθηκαν δεν εκφράζουν μόνο τον γράφοντα αλλά και πολλούς άλλους. Προσωπική άποψη είναι ότι εκφράζουν την μεγάλη πλειονότητα των χωριανών μας. Πίσω όμως (να τροποποιήσουμε το Π.Δ.) δεν μπορούμε να πάμε. Ούτε να αλλάξουμε την ΚΥΑ για την ανοικοδόμηση. Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βγάλουμε μια κοινή πρόταση για κάποιες μικρές αλλά ανακουφιστικές αλλαγές στο χωριό μας. Και να τις προωθήσουμε στις αρμόδιες υπηρεσίες που θα πάρουν τις σχετικές αποφάσεις. Αν δουν την ομόθυμη πρόταση ενός χωριού θεωρώ ότι θα υπάρχει κάποια ελαστικότητα στην εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Και όσο και αν ακούγεται ουτοπικό στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να μπουν μπροστά οι ειδικοί επιστήμονες του χωριού μας. Ας μην μείνουμε κολλημένοι σε ιδεοληψίες. Ας σκεφθούμε τις επόμενες γενιές –όσες είναι αυτές- που θα ζήσουν μέσα στο χωριό ολοχρονίς.
Είναι μοναδική ευκαιρία τώρα να βελτιώσουμε στο ελάχιστο τη ζωή μέσα στο χωριό. Να την κάνουμε πιο ανθρώπινη, πιο φιλόξενη, πιο ασφαλή.
πίσω στα βασικά: παραδοσιακός οικισμός βρίσα 1.200/τ.μ. στην ανακατασκευή 540/τ.μ. στην επισκευή, 10/μ3 κατεδάφιση 12/μ3 στην περίπτωση φύλαξης υλικών, αποζημίωση όλων των ιδιοκτησιών, όλων των τετραγωνικών, αυτά μόνο και μόνο γιατί είμαστε παραδοσιακός οικισμός. να την αλλάξουμε την ΚΥΑ και τα Π.Δ, να τα αλλάξουμε όλα αλλά όχι μόνο αυτά που δεν μας συμφέρουν.
και δεν μπαίνω καν στην συζήτηση των νομίμως υφιστάμενων κτιρίων και των αυθαιρέτων, όπου το κράτος κάνει την πάπια και μας αποζημιώνει για όλα και επαναλαμβάνω αυτό μόνο και μόνο γιατί η βρίσα είναι παραδοσιακός οικισμός. οι γωνιόλιθοι και τα σοβελίκια μας δίνουν την δυνατότητα κάποια στιγμή να ξαναφτιάξουμε τα σπίτια μας, γιατί σε άλλη περίπτωση τα λεφτά και η προσοχή που δίνει τώρα η δαεφκ θα ήταν εντελώς σε διαφορετική βάση.
στο κείμενο θα ήθελα πολλά σημεία να σχολιάσω, από την παρούσα φόρμα επικοινωνίας όμως δεν γίνεται, άμα τεθούν σε δημόσιο διάλογο ευχαρίστως να διατυπώσω την άποψη μου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι διαφωνώ σε όλα τα σημεία με τον συγγραφέα.
θα εστιάσω μόνο σε ένα σημείο “Και όσο και αν ακούγεται ουτοπικό στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να μπουν μπροστά οι ειδικοί επιστήμονες του χωριού μας. Ας μην μείνουμε κολλημένοι σε ιδεοληψίες. Ας σκεφθούμε τις επόμενες γενιές –όσες είναι αυτές- που θα ζήσουν μέσα στο χωριό ολοχρονίς.”
Η αρχιτεκτονική σαν τέχνη και επιστήμη αλλάζει αλλά πάντα αποτυπώνει το στίγμα της εποχής της. Αλλάζει ο τρόπος που “παράγεται” και επηρεάζεται περισσότερο από ποτέ από τις νέες συνθήκες.
Εδω δν δωσαν ακομα τις οικοσυσκευες θα δωσουν λεφτα να ξανα χτισουμε,αστεια λετε. . .
Εδω δν δωσαν τιποτα για τις οικοσυσκευες θα δωσουν για να χτισουμε? Αστεια λετε?
Θα ακούσουμε πολλά ακόμα!! Υπομονή και υγεία να τα δούμε!
Σκεφτεστε ποσοι και πιοι θα ειμαστε στο χωριο αν και οποτε υπαρξει και τι αναπτηξη θα υπαρξει.Ποιους και ποσους νεους θα κρατησουμε.Ας κανουμε κανενα πανηγυρι ακομα και ολα ειναι καλα.Ταχια κλεν.
Πάντως εγώ έχω πρόβλημα με το χτισημο! Είμαι από τους τυχερούς με κοντινό παραδοσιακό που ο Θεός να το κάνει.. Ίσως σε καμιά δεκαριά χρόνια να τα καταφέρω!
Τί εννοείτε λέγοντας παραδοσιακό διπλανό; Όλος ο οικισμός είναι παραδοσιακός. Εκτός κι αν εννοείτε διατηρητέο μνημείο. Νομίζω ότι όλες οι μελέτες θα πρέπει πρώτα να περάσουν από το υπουργείο πολιτισμού. Αν έχετε κάποια ενημέρωση που δεν γνωρίζουμε, πληροφορήστε μας.
Αυτό ακριβώς περνάνε από εκεί αλλά ανάλογα το μέγεθος του κτηρίου αν πχ είναι μια πρωσωψη όπως κατάστημα ελεανας τότε εύκολα σε διπλανό δίνεται άδεια οικοδομής. Αν είναι πχ όπως τα διατηρητεα στον φούρνο τότε λίγο δύσκολο όπως μου ειπαν
Eδώ θα απαντήσω επωνύμως. Πολλές φορές έχω δώσει πληροφορίες, καιρό πριν, όσον αφορά και τα διατηρητέα και τις αναρτήσεις στη διαύγεια και για το που θα πρέπει κανείς να απευθύνεται. Επειδή έχω καταναλώσει ώρες πολλές σε τηλέφωνα και ψάξιμο για θέματα που αφορούν τα δικά μας κτίρια (αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία) έχω να σας πληροφορήσω για τα εξής. Ότι είναι δίπλα σε διατηρητέο θα πρέπει να γίνει η μελέτη του από μηχανικό που θα κατατεθεί πρώτα στο υπουργείο πολιτισμού και μετά την έγκριση του θα προχωρήσει για την έκδοση άδειας. Όσον αφορά λοιπόν και το δικό μας κτίριο που είναι δίπλα στης Ελεάννας (επίσης δικό μας) πρέπει να κατατεθεί μελέτη. Αυτό βέβαια προυποθέτει τον χαρακτηρισμό του κτιρίου και την έκδοση ΦΕΚ. Πριν να βγει το ΦΕΚ δεν μπορούμε να καταθέσουμε μελέτη. Μέσα στις αναρτήσεις διάβασα για το κτίριο της κ.Γεωργή και να υπενθυμίσω ότι είχα ενημερώσει τουλάχιστον ένα μήνα πριν στην στήλη ότι όλοι όσοι δεν έχουν πάρει ΠΑΕΕΚ να επικοινωνήσουν με το Υποργείο Πολιτισμού. Δυστυχώς, τουλάχιστον για έντεκα κτίρια που γνωρίζω είχε κοινοποιηθεί στην διαύγεια η απόφαση περί μη χαρακτηρισμού αλλά η κοινοποίηση είχε γίνει σε όλους τους φορείς εκτός από την πιο ενδιαφέρουσα.Αυτήν δηλαδή που βγάζει το πρωτόκολλο κατεδάφισης. Επομένως οι μηχανικοί δεν μπορούσαν να προχωρήσουν στην έκδοσή τους αφού δεν είχαν καμία ενημέρωση. Τώρα λοιπόν πρέπει να ετοιμάσουμε την μελέτη των κτιρίων μας και να πιέζουμε το Υπουργείο Πολιτισμού για την έκδοση του ΦΕΚ των κτιρίων που έχουν κριθεί διατηρητέα οπότε μόλις δημοσιευθούν να καταθέσουμε το φάκελο στο Υπουργείο Πολιτισμού για την έγκριση. Δυστυχώς όσα πιο πολλά είναι τα κτίρια που συνορεύουν με μνημείο άλλες τόσες θα είναι και οι άδειες που θα καθυστερούν γιατί θα πρέπει πρώτα να περάσουν από την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού. Εκτός από το Σύλλογο θα πρέπει ο καθένας προσωπικά να πιέζει και να ρωτά για το δικό του κτίριο. Και όπως έλεγε ο πατέρας μου, το μωρό αν δεν κλάψει , η μάνα δεν το ταϊζει! Οι πληροφορίες για την μελέτη και την κατάθεση είναι από τον κ.Ξενάκη, μηχανικό του Υπουργείου Πολιτισμού στον οποίο με παρέπεμψε η κ.Κουμνά μιας και εκείνη είναι Αρχαιολόγος και δεν γνωρίζει την περαιτέρω διαδικασία. Γενικότερα η κατάσταση που έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε σαφώς δεν είναι ούτε η ευκολότερη ούτε η καλύτερη αλλά χωρίς να μεμψιμοιρούμε θα πρέπει να βάλουμε το κεφάλι κάτω και να προχωρήσουμε στις διαδικασίες. Τα χρήματα θα δοθούν και όποιος θέλει να ξαναχτίσει σπίτι δεν πρέπει με κανένα τρόπο να χάσει την Κρατική Αρωγή. Δεν λέω πως είναι εύκολο αλλά και ούτε ακατόρθωτο. Εμείς προσωπικά (οι Αθηναίοι όπως μας αποκαλούν) και μιλώ μόνο για την δική μου οικογένεια θέλω να αφήσω στο χωριό, το “σπίτι της Ζωής”. Ένα ίδιο σπίτι, γιατί αυτό αγάπησα, που θα φιλοξενεί εμένα και τα παιδιά μου είτε για τις διακοπές ,είτε για τις ελιές! Σίγουρα το χωριό μας δεν θα ξαναγίνει το ίδιο. Κάποια σπίτια δεν θα ξαναχτιστούν, αλλά αν κάνουμε όλοι το ίδιο τότε δεν πρόκειται να ξαναγίνει χωριό…Και ελπίζω το “μαγαζί της Ελεάννας” να μπορέσουμε να το ξανακάνουμε ίδιο γιατί δεν θα ήθελα σαν ιδιοκτήτες να υπάρχει ένα ερείπιο μέσα στον κεντρικό δρόμο. Ας φροντίσει λοιπόν ο καθένας από μας να επικοινωνεί με τις διάφορες υπηρεσίες.Το ζόρι το τραβάμε εμείς, όχι εκείνοι. Και αν δεν το κάνουμε εμείς προσωπικά δεν πρόκειται να το κάνει κανείς για μας.! Συγγνώμη αν σας κούρασα αλλά ήθελα να εκφράσω τις απόψεις που εδώ και ένα χρόνο περίπου γυρίζουν συνεχώς στο μυαλό μου. Θα φτιάξουμε το σπίτι μας ακόμα και αν είναι το μοναδικό που θα χτιστεί!!!!!(Αυτό εννοείται ότι δεν το πιστεύω). Καλή δύναμη σε όλους, με έργα και όχι λόγια, και για όσους δεν τα καταφέρνουν μόνοι τους υπάρχουν παιδιά και εγγόνια που έζησαν και μεγάλωσαν στο χωριό και έχουν μνήμες πολύ περισσότερες από τις δικές μου.
Όλα θα γίνουν μόνα τους! Μην κάνετε τίποτα εσείς! Και η στεγαστική συνδρομή και οι οικοδομικές άδειες θα βγουν απ’ τον αυτόματο πιλότο! Από τα 232 για κατεδάφιση μόνο 15 ρχοθβ κάνει αίτηση στεγαστικής συνδρομής.
Σαν και μενα υπάρχουν πολλοί οπότε και να κάνεις και να μην κάνεις η ουσία ίδια είναι με τα γειτονικα παραδοσιακά…. Μην το κουραζεις το θέμα
Αυτός που τόσα χρόνια δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει έστω ένα αναπτυξιακό έργο στην περιοχή Βρίσας- Πολιχνίτου, που τορπίλισε ακόμα και την κατασκευή του ήδη δημοπρατημένου Πανεπιστημιακού Κέντρου, εξάντλησε το ενδιαφέρον και την ευαισθησία του για τους κατοίκους της περιοχής χαρακτηρίζοντας με Π. Δ. ως παραδοσιακό και τον οικισμό της Βρίσας, Και εμφανίστηκε και μετά την κατεδάφιση που προκάλεσε ο εγκέλαδος- μαζί με τα παραδοσιακά κτίρια και του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος- για να πείσει και τους σημερινούς κυβερνώντες-και τους έπεισε- ότι η Βρίσα πρέπει να ” ξαναχτιστεί, όπως ακριβώς ήταν πριν από τον σεισμό”. Έτσι, με το ” μπλοκάρισμα” της προοπτικής να ανοικοδομηθεί ένας σύγχρονος και περισσότερο λειτουργικός οικισμός, ο οποίος θα είναι ασφαλέστερος έναντι μελλοντικών σεισμών, θα διαθέτει τις αναγκαίες υποδομές και θα μπορεί να επαναπροσελκύσει τους σεισμόπληκτους κατοίκους, οι οποίοι για κάποια χρόνια θα έχουν ριζώσει σε άλλο τόπο, χάθηκε, για άλλη μια φορά, η ευκαιρία να γίνει κάτι σημαντικό σ΄ αυτή την έρμη περιοχή.
Η δική μου γνώμη, που την έχω ξαναγράψει, είναι ότι τα Π.Δ. δεν μπορούν και δεν πρέπει να έχουν την ισχύ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, το οποίο για να αλλάξει χρειάζεται ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗ.
Μετά τον εγκέλαδο, άλλωστε, έχει ανατραπεί, εκ θεμελίων και ντε φάκτο, το προηγούμενο οικοδομικό καθεστώς.
Αλλά αυτό που μετράει δεν είναι ποια είναι η δική μου γνώμη. Αυτό που μετρά είναι η γνώμη του συνόλου των σεισμόπληκτων συγχωριανών μας, και ειδικότερα: ΤΟΥ ΟΓΑΝΩΜΈΝΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΟΠΛΗΚΤΩΝ ΒΡΙΣΑΓΩΤΩΝ.
πιας το αυγό και κούρευτο
Σε ποιον αναφέρεστε αρχικά κ Ψαριανε
Προτείνω να διαβάσετε τις 《Αόρατες πόλεις》 του Ίταλο Καλβίνο!!!
Μια ερώτηση: Ένας Σίφουνας μπορεί να κάνει ποιο μεγάλη ζημιά από ένα σεισμό?
Όσοι γνωρίζουν από φυσικές καταστροφές λένε ότι χειρότερη είναι η φωτιά.