Ο γεωγράφος κ. Παλαιοπάνης, που δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σχετικά με τα αποτελέσματα της τελευταίας πυρκαγιάς θέτει ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με τη λειτουργία των αρμόδιων θεσμικών οργάνων του Δήμου.
Με αφορμή την πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2022 στη Νότια Λέσβο και την πρόταση του Δημάρχου Δυτικής Λέσβου για σύσταση Ομάδας Εργασίας για την αντιμετώπιση των καταστροφών, ας δούμε συνοπτικά τι προβλέπουν τα θεσμικά κείμενα (Ν. 4662/2020 – ΦΕΚ 27/Α/7-2-2020):
1) Ο Δήμαρχος συγκροτεί και ορίζεται ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) για ΟΛΟΚΛΗΡΟ τον κύκλο διαχείρισης μιας καταστροφής (πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση, αποκατάσταση).
2) Με ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ του οικείου Δημάρχου συντάσσεται, Τοπικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών για φυσικές, τεχνολογικές καταστροφές και λοιπές απειλές εντός της χωρικής Επικράτειας του Δήμου.
3) Σε κάθε Δήμο συστήνεται Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής (Α.Τ.Π.Π.) Προστασίας, υπαγόμενο ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ στον Δήμαρχο, με προσωπικό αποκλειστικής απασχόλησης επί θεμάτων Πολιτικής Προστασίας.
Επειδή λοιπόν, τα όργανα και οι αρμοδιότητες για τη διαχείριση μιας καταστροφής είναι σαφώς καθορισμένα, θα είχε ενδιαφέρον να αναρωτηθεί κανείς σε τι θα ωφελούσε ή που αποσκοπεί τελικά η πρόταση του Δημάρχου για τη σύσταση μιας Ομάδας Εργασίας αμφιβόλου νομικής υπόστασης, χωρίς τυπικές αρμοδιότητες, εκτελεστικές εξουσίες ή οικονομικούς πόρους, με επικεφαλής οριζόμενο από τον ίδιο τον Δήμαρχο. Ακόμη περισσότερο, όταν ο Νόμος ορίζει τον ΊΔΙΟ τον Δήμαρχο ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ σε όλα τα όργανα, προφανώς καταδεικνύοντας τη σπουδαιότητα που δίνει ο Νομοθέτης για την οργάνωση και λειτουργία του όλου συστήματος αλλά και τις ευθύνες ενός εκάστου.
Πέρα όμως από την περιττή – τουλάχιστον – αυτή πρόταση, ας εστιάσουμε στη λειτουργία των θεσμοθετημένων οργάνων για τη διαχείριση μιας καταστροφής, πάντα σε επίπεδο του Δήμου.
1. α) Το Α.Τ.Π.Π. έχει συσταθεί όπως ο Νόμος ορίζει και έχει συντονίσει το έργο της πολιτικής προστασίας όπως προβλέπουν οι διατάξεις του Νόμου;
β) Προγραμμάτισε και υλοποίησε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για ζητήματα πολιτικής προστασίας όπως ο Νόμος ορίζει;
γ) Ανέλαβε κάθε αναγκαία πρωτοβουλία, ενέργεια και δράση για τη συνδρομή του Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων σε επίπεδο αναγνώρισης, εκτίμησης και ανάλυσης της επικινδυνότητας εκδήλωσης καταστροφών;
δ) Παρείχε την αναγκαία συνδρομή στη δράση του Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π κατά την πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2022;
ε) Ποια τα συμπεράσματά του από την όλη διαχείριση της πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2022;
2) α) Έχει συνταχθεί Τοπικό Σχέδιο Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών εντός της χωρικής επικράτειας του Δήμου;
β) Στο Τοπικό Σχέδιο περιγράφεται η οργάνωση της αντιμετώπισης και βραχείας αποκατάστασης των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών;
γ) Έχει εξειδικευθεί και εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο όπως ο Νόμος ορίζει;
δ) Αξιολογήθηκε ποτέ το Σχέδιο και αν ναι ποια τα συμπεράσματα;
ε) Ενεργοποιήθηκε αυτό το Σχέδιο για τη διαχείριση της πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2022;
στ) Κρίθηκε επαρκές, χρειάζεται επικαιροποίηση/αναθεώρηση μετά τα συμπεράσματα από την πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2022;
3) α) Τα μέσα – υλικά – ανθρώπινο δυναμικό που προβλέπονται από τα Σχέδια ήταν όλα στη διάθεση του Δήμου ή όχι (βλάβες, παραχώρηση σε άλλες Υπηρεσίες, κ.λπ.); Παρατηρήθηκαν ελλείψεις;
β) Το προσωπικό επαρκεί σε αριθμό και δεξιότητες για τη λειτουργία του Α.Τ.Π.Π.; Αν όχι σε ποιες ενέργειες έχει προβεί ή θα προβεί η Δημοτική Αρχή;
γ) Ποιος ο προϋπολογισμός πολιτικής προστασίας, επαρκούν οι σχετικοί πόροι και που έχουν δαπανηθεί; Ποια τα μέχρι τώρα αποτελέσματα;
4) Η πανδημία Covid-19 επηρέασε την όλη λειτουργία του συστήματος ή όχι; Ελήφθησαν κάποια ειδικά μέτρα τα οποία ενδεχομένως πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και σε άλλες καταστροφές;
5) Η Δημοτική Αρχή είχε εκπονήσει και είναι έτοιμη να εφαρμόσει Τοπικό Σχέδιο για τη βραχεία αποκατάσταση των συνεπειών της πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2022 όπως ο Νόμος ορίζει;
6) Η Δημοτική Αρχή έχει εκπονήσει και είναι έτοιμη να εφαρμόσει Τοπικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση τυχόν πλημμυρικών φαινομένων στην ευρύτερη περιοχή των υδρολογικών λεκανών Βρίσας – Βατερών – Σταυρού, όπως ο Νόμος ορίζει;
Συνοψίζοντας, η εφαρμογή των Νόμων και η οργάνωση της λειτουργίας των Υπηρεσιών αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την οργάνωση του συστήματος Διαχείρισης μιας Καταστροφής. Εκτιμούμε ότι στον νεοσύστατο Δήμο Δυτικής Λέσβου όλα έχουν υλοποιηθεί σύμφωνα με τα καθοριζόμενα, χωρίς να αναπαράγονται τυχόν προϋπάρχουσες παθογένειες. Αναμένουμε με ενδιαφέρον απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, οι οποίες θα συμβάλλουν σημαντικά στη διάχυση της γνώσης αλλά και στην ενημέρωση-ευαισθητοποίηση των δημοτών σε σχέση με την αντιμετώπιση των καταστροφών, όπως – άλλωστε – ο Νόμος ορίζει.
