Στο καφενείο στρωμένο το τραπέζι, έτοιμα τα πρώτα μεζεδάκια, και κάποια στιγμή φτάνει και το “πιάτο της μέρας” ζεστό – καυτό, μόλις βγήκε απ’ το τσουκάλι.
Τα χέρια αυτόματα στα πιρούνια αλλά από κάποια χείλη βγήκε επίσης αυτόματα το “πιριμένιτι ρε να ξιρχάν(ει)!”
Κατανοητό από όλους το νόημα της έκφρασης αλλά από πού βγαίνει αυτό το “ξιρχάν(ει)”! (ξερχάνει); Είναι να μην μπει στο νου η απορία. Επιζητείς και την απάντηση. Και αφού μόνος δεν καταφέρνεις τίποτα (από που ως που εξάλλου) καταφεύγεις στον έμπειρο στα ετυμολογικά Τάσο Μακρή, που εκείνη την ώρα σου έρχεται στο νου.
Μια άποψη διατύπωσε ο Τάσος ύστερα από προβληματισμό, αφού δεν μπόρεσε να βρει κάποια σχετική πληροφορία.
Εντάξει το “ξε” είναι το γνωστό μόριο πολλών λέξεων (π.χ. ξεστρατίζω) Το “-ρχαν(ει)” έχει σχέση με τον ρόγχο, τον γνωστό ήχο κάποιας μορφής αναπνοής. Ένας παραπλήσιος ήχος δημιουργείται και στο τσουκάλι που βράζει. Το “ξερχάν(ει)” επομένως σημαίνει να σταματήσει ο ρόγχος, να σταματήσει ο βρασμός και κατ’ επέκταση να κρυώσει το φαγητό!
Ο Τάσος επιζητεί τη διατύπωση κάποιας τυχόν διαφορετικής προσέγγισης της ετυμολογίας της λέξης αυτής από ειδικούς στα θέματα αυτά. Και μαζί μ’ αυτόν και η σελίδα μας.
