Από το egsyn.gr
Ερημο χωριό η Βρίσα της Λέσβου έξι μήνες μετά τον σεισμό
lesvos-vrisa.jpg
Τουλάχιστον το κράτος καθάρισε τις οδούς. Ούτε φωνή ούτε ακρόαση μετά | Γιώργος Παγούδης Σε χωριό-φάντασμα μετατρέπεται αργά αλλά σταθερά η Βρίσα. Στο χωριό με τα πέτρινα κτίσματα που δοκιμάστηκε άγρια από τον Εγκέλαδο, τίποτα δεν μαρτυρά ότι έστω και σε ένα μακρινό μέλλον η ζωή θα ξαναγυρίσει και θα βρει τους κανονικούς της ρυθμούς.
Πέντε μήνες και λίγες ημέρες μετά τον φονικό σεισμό, το ημερολόγιο δείχνει να έχει σταματήσει στη 12η Ιουνίου και οι δείκτες του ρολογιού να έχουν κολλήσει στις 15.28 το μεσημέρι, όταν όλο το χωριό άρχισε να σείεται στους ρυθμούς των 6,3 Ρίχτερ που άφησαν πίσω τους μια νεκρή γυναίκα, κατεστραμμένες ζωές και σπίτια γκρεμισμένα.
Οι ώρες για τους εναπομείναντες κατοίκους περνούν αργά και βασανιστικά.
«Εδώ πλέον δεν έχω να κάνω τίποτα. Χτες κοιμήθηκα από τις πέντε το απόγευμα. Να κάτσω ξύπνιος να κάνω τι, σε ένα έρημο χωριό;» μας λέει ο 79χρονος Κώστας Βερβάτης.
«Να μένει ανοιχτός για δέκα ανθρώπους;»
Ωρα 12 το μεσημέρι και καθισμένος μόνος του, έξω από το μοναδικό καφενείο που άντεξε στα Ρίχτερ, θυμάται τις μέρες που τα τραπεζάκια και στα τρία καφενεία ήταν γεμάτα.
«Τώρα πλέον μαζευόμαστε τα πρωινά εδώ, καμιά δεκαριά άτομα το πολύ, και πίνουμε έναν καφέ. Πάντα κάτω από δέκα είμαστε. Μετά το καφενείο κλείνει. Τι να κάνει ο άνθρωπος; Να μένει ανοιχτός για δέκα ανθρώπους; Καλά κάνει και κλείνει, όλοι έφυγαν ή ετοιμάζονται να φύγουν. Οι ηλικιωμένοι όπως εγώ που είχαν παιδιά πήγαν να μείνουν μαζί τους και ας ήταν και στην Εδεσσα ή στη Φλώρινα. Εγώ δεν έχω παιδιά και έτσι παραμένω εδώ, να με τρώει η μοναξιά».
Από τις 218 οικογένειες στη Βρίσα παρέμειναν μόλις 48 σπιτικά ανοιχτά. Ο φούρνος της Βρίσας με τα ονομαστά παξιμάδια παρέμεινε ανοιχτός. Η Κατερίνα συνεχίζει να δουλεύει κανονικά εκεί.
«Μας κρατάει ανοιχτά το γεγονός ότι έχουμε δύο πρατήρια πώλησης αλλού. Αλλιώς θα έπρεπε να μετακομίσουμε κι εμείς. Οι δουλειές εδώ όπως καταλαβαίνεις έχουν πέσει δραματικά. Ευτυχώς το σχολείο λειτούργησε ξανά και κάποιοι έμειναν, αλλά πλέον είμαστε λίγοι στο χωριό» τονίζει.
Στο σχολείο φιλοξενούνται καθημερινά 53 παιδιά συνολικά μαζί με τα νήπια. Τα περισσότερα πάντως διαμένουν με τις οικογένειές τους στον γειτονικό Πολιχνίτο.
Η καθημερινή μεταφορά τους εξασφαλίστηκε από τον δήμο, που μίσθωσε ένα λεωφορείο γι’ αυτόν τον σκοπό. Τα μαγαζιά, ακόμα και αυτά που άντεξαν στον σεισμό, έχουν κλείσει.
«Παλιά βρίσκαμε τα πάντα εδώ. Τώρα ακόμα και λίγα αυγά να θέλεις, πρέπει να πας με το αυτοκίνητο στο σούπερ μάρκετ έξω από το χωριό ή και στον Πολιχνίτο. Εγώ είχα τρία μαγαζιά νοικιασμένα και μία κάβα που δούλευα. Ολα καταστράφηκαν και μαζί και δύο σπίτια που είχα. Τουλάχιστον στο ένα μπορώ να μένω ακόμα, αφού οι ζημιές είναι μικρότερες» λέει ο κύριος Κώστας, φανερά απογοητευμένος από όσα έγιναν και όσα δεν έγιναν ακόμη εκεί, ώστε να παραμείνει ζωντανό το χωριό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο 53χρονος Κώστας Βάσσος. Παραμένει στο χωριό αλλά μόνο αυτός. Τον συναντήσαμε την ώρα που φόρτωνε στο αγροτικό αυτοκίνητο μια ξυλόσομπα που θα τη μεταφέρει στα Κεραμιά.
Η οικογένειά του, γυναίκα και παιδιά, μετακόμισαν εκεί, στα Κεραμιά, σε απόσταση 40 χιλιομέτρων: «Το σπίτι μου είναι κίτρινο και με σοβαρές ζημιές. Εγώ όμως μένω, αφού εδώ είναι η δουλειά μου στα χωράφια και η απόσταση είναι μεγάλη για καθημερινό δρομολόγιο. Θα μείνω όσο αντέξω τον χειμώνα και μετά θα φύγω κι εγώ».
Αυτό που φοβάται είναι ότι με τις πρώτες βροχές ο εφιάλτης θα ξαναζωντανέψει και τα ετοιμόρροπα κτίρια θα αρχίσουν να πέφτουν το ένα μετά το άλλο.
«Τα κτίρια που έχουν ανοίγματα με τη βροχή θα φουσκώσουν και θα πέσουν. Ακόμα δεν έχει βρέξει εδώ, αλλά θα συμβεί αργά ή γρήγορα και τότε θα αρχίσουν να πέφτουν και μπορεί να παρασύρουν κι άλλα μαζί τους».
Ο ίδιος δεν δείχνει να περιμένει τίποτα από τις κρατικές αρχές. «Μόνο μας ταλαιπωρούν. Χαρτιά και κόντρα χαρτιά και ακόμα τίποτα πλην ελάχιστων».
Ουσιαστικά, το μόνο που έχει γίνει μέχρι τώρα από την ελληνική πολιτεία για τη στήριξη των ανθρώπων, πλην του καθαρισμού των δρόμων, είναι η καταβολή του πρώτου βοηθήματος των 586 ευρώ το οποίο έχουν εισπράξει το 90% των δικαιούχων.
Οσοι δηλαδή είδαν τα σπίτια τους να χαρακτηρίζονται κόκκινα ή κίτρινα. Το υπόλοιπο 10% θα δυσκολευτεί να εισπράξει ακόμα και αυτά τα λίγα ευρώ.
Αιτία ακόμα μια φορά οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, που φαντάζουν αξεπέραστες.
«Είναι άνθρωποι που, παρότι είναι γνωστό ότι ήταν μόνιμοι κάτοικοι, δεν μπορούν να το αποδείξουν. Π.χ. εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια άνθρωπος που βγήκε στη σύνταξη διαμένει μόνιμα εδώ, αλλά στη φορολογική του δήλωση αναφέρει “κάτοικος Αθηνών”. Αυτός δεν δικαιούται ούτε αυτό το πενιχρό βοήθημα των 586 ευρώ» μας εξηγεί υπάλληλος του δήμου που εργάζεται στην αρμόδια υπηρεσία.
Η δωρεά της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας
Ανάλογες οι περιπτώσεις και των υπολοίπων που έτυχε να ζουν σε σπίτια γραμμένα σε συγγενείς που ζουν αλλού ή ακόμα μπερδεμένα με τα κληρονομικά.
Το συνολικό ποσό που έχει ξοδευτεί για την ενίσχυση του πληθυσμού σήμερα δεν υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ.
Από αυτά, οι 180.000 έχουν δοθεί για την προσωρινή στέγαση των ανθρώπων σε ξενοδοχεία στη περιοχή των Βατερών, εκεί όπου οδηγήθηκαν αρκετοί για ένα διάστημα αμέσως μετά την καταστροφή.
Και όλα αυτά όταν ακόμα και το υπουργείο, απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα, συνέστησε στους υπαλλήλους του δήμου να αντιμετωπίζουν αυτές τις περιπτώσεις με το πνεύμα και όχι με το γράμμα του νόμου.
Σύσταση που όμως δεν εισακούστηκε και έτσι, σχεδόν μισό χρόνο μετά, τώρα μόλις το υπουργείο παρέλαβε τους απολογιστικούς καταλόγους των 300.000 ευρώ και με την έγκρισή τους, θα ακολουθήσει η β’ φάση του προγράμματος, ώστε να καθοριστούν οι δικαιούχοι αποζημίωσης ποσού έως και 5.600 ευρώ για οικοσκευή, ποσό που βέβαια ουδείς έχει εισπράξει.
Αντίθετα, 51 άτομα εισπράττουν την επιδότηση ενοικίου και ευτυχώς εκεί καθημερινά κάποια υπόθεση προχωράει και κάποιος ακόμα χαρακτηρίζεται δικαιούχος, αν και σύντομα κάποιοι θα αρχίσουν να αφαιρούνται από τον σχετικό κατάλογο.
Αλλωστε το επίδομα αυτό ισχύει μόνο για έξι μήνες για όσους νοίκιαζαν σπίτι στη Βρίσα, ενώ για τους ιδιοκτήτες μόνιμης κατοικίας ο χρονικός ορίζοντας φτάνει τα δύο χρόνια.
Μετά, το πλέον πιθανό είναι να παραμείνουν όπου θα βρίσκονται τότε. Και το χωριό θα ερημώσει, δεδομένων και των φυσικών απωλειών που θα υπάρξουν μεταξύ των ηλικιωμένων.
Πολλή κουβέντα εξακολουθεί να γίνεται για τη δωρεά των 150.000 ευρώ της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, χρήματα που σύμφωνα με τη Μητρόπολη Λέσβου διανεμήθηκαν σε εκκλησίες της ευρύτερης περιοχής σε μικρότερα ποσά των δέκα χιλιάδων ευρώ για την κάθε μία.
Στο γραφικό εκκλησάκι πάντως του Αγίου Κωνσταντίνου στο οποίο -σύμφωνα πάντα με τη Μητρόπολη- δόθηκε αυτό το ποσό, το μόνο που έχει γίνει είναι η τοποθέτηση ενός μικρού καντηλιού έξω από το παράθυρο και ένα καλώδιο που κλείνει πρόχειρα την πόρτα του ναού.
Για τη μεγάλη εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ούτε λόγος να γίνεται…
