Από το Σύλλογο Βρισαγωτών της Αθήνας πήραμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω κείμενο:
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΥΡΓΟΥ
Σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, ο Παλαιόπυργος είναι οχυρωματικό έργο της μεσαιωνικής περιόδου και χρονολογείται με βάση τα τυπολογικά και μορφολογικά του στοιχεία την περίοδο της γενουατικής διακυβέρνησης στο νησί μας, και ειδικότερα προς τα τέλη του 14ου αι. Κατασκευάστηκε για καθαρά αμυντικούς λόγους και για την εποπτεία της θαλάσσιας περιοχής. Είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με το Β.Δ. 30-9-1938, ΦΕΚ 373/Α 14-1-1938 και προστατεύεται από τις διατάξεις της Αρχαιολογικής Νομοθεσίας.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βρισαγωτών Λέσβου Αθήνας ξεκίνησε προσπάθειες για τη διάσωσή του εδώ και χρόνια και από το 2005 κινητοποιήθηκε προς την κατεύθυνση αυτή και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου. Το 2008 η Εφορεία, με έγγραφο στον Δήμο Πολιχνίτου, τόνισε την ερειπιώδη κατάσταση του μνημείου και την αναγκαιότητα σύνταξης μελέτης αποκατάστασής του και ανάδειξης του περιβάλλοντα χώρου. Δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον εκ μέρους του Δήμου Πολιχνίτου. Το 2012, με επιστολή του Συλλόγου μας προς την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου και κατόπιν ενεργειών της Νομαρχίας, συνάφθηκε Προγραμματική Σύμβαση με την 14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και εκπονήθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Λέσβου τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, συνολικού κόστους 12.000€, προκειμένου στη συνέχεια να συνταχθεί αρχιτεκτονική μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης του Παλαιόπυργου. Έκτοτε δεν έγινε άλλη ενέργεια εκ μέρους του Δήμου.
Οι προσπάθειες του Συλλόγου συνεχίστηκαν, αλλά σημαντικό ρόλο έπαιξε το ενδιαφέρον και της ίδιας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου, η οποία, με έγγραφό της 23-3-2017 στην Περιφέρεια, το οποίο υπογράφει ο Προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου κος Παύλος Τριανταφυλλίδης, επισήμανε την κακή κατάσταση του Παλαιόπυργου, η οποία δεν επιτρέπει άλλες ολιγωρίες, και ζήτησε από την Περιφέρεια να χρηματοδοτήσει την εκπόνηση μελετών στερέωσης, αποκατάστασης καθώς και στατικής μελέτης, συνολικού προϋπολογισμού 30.000€. Η ανταπόκριση της Περιφέρειας υπήρξε άμεση. Έτσι, πρότεινε τη χρηματοδότηση των προτεινόμενων μελετών, με το ποσόν που είχε προϋπολογίσει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, δηλ. 30.000€., από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου έτους 2017, με φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου. Η εκπόνηση μελέτης στερέωσης, αποκατάστασης καθώς και στατικής μελέτης, θεωρείται απαραίτητη για την ένταξη του Μνημείου σε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την αναστήλωσή του.
Αυτά για το ιστορικό και την εξέλιξη των πραγμάτων ως σήμερα. Ο Σύλλογός μας θέλει να ευχαριστήσει την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου και ειδικά την Αρχαιολόγο κα Παπαγεωργίου και την Περιφερειάρχη κα Χριστιάνα Καλογήρου για την ανταπόκρισή τους στην προώθηση της μελέτης. Το ευχαριστώ είναι ελάχιστο για τον Βασίλη Ψαριανό, όχι μόνο για όλες τις προσπάθειες που κατέβαλε ως Πρόεδρός του Συλλόγου μας, αλλά και για τη διαρκή συμβολή του ως σήμερα. Επίσης, ευχαριστούμε τον Κώστα Κώστα, για τη βοήθειά και το διαρκές ενδιαφέρον του για την υπόθεση, καθώς και τον Σταύρο Παρασκευά, που προσφέρθηκε επίσης να βοηθήσει. Είναι νωρίς ακόμα για να θεωρούμε ότι φτάνουμε στο τέλος και υπάρχουν διάφορες εκκρεμότητες να τακτοποιηθούν και πρέπει να εξασφαλιστούν τα χρήματα για την ολοκλήρωση του έργου. Χωρίς, όμως, τις μελέτες στερέωσης, αποκατάστασης και τη στατική μελέτης του Παλαιόπυργου, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει. Γι’ αυτό, το βήμα που έγινε ήταν σημαντικό.
Τελειώνοντας, θέλουμε να επισημάνουμε ότι η αποκατάσταση και ανάδειξη του Παλαιόπυργου είναι εξαιρετικής σημασίας, λόγω της σπανιότητάς του ως μεσαιωνικού μνημείου στη Λέσβο. Μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης επιστημόνων και ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την ιστορική κληρονομιά και το περιβάλλον. Χρειαζόμαστε τέτοιους επισκέπτες. Η περιοχή μας, μαζί με όλα τα άλλα μνημεία και παλαιοντολογικά ευρήματα, μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει να επιδείξει μία ιστορία 2.000.000 και πλέον χρόνων. Είναι ένας θησαυρός που ως σήμερα έχει μείνει ανεκμετάλλευτος, τη στιγμή που άλλες χώρες καταφέρνουν να προσελκύσουν επισκέπτες με ελάχιστα δείγματα του ιστορικού τους παρελθόντος, που όμως τα προβάλλουν με κατάλληλο τρόπο. Σήμερα στο χωριό υπάρχει συλλογικότητα και κινητοποίηση, υπάρχουν άνθρωποι που θα αφήσουν ιστορία γιατί για πρώτη φορά κατάφεραν να γίνουν πράγματα που μόνο ως όνειρο τα φανταζόμαστε κάποτε. Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για το Τοπικό μας Συμβούλιο, για τον Σύλλογο της Βιβλιοθήκης «Κ. Τσέλεκα-Α. Νικέλλη», για τις δραστηριότητες των άλλων Συλλόγων μας για την ομάδα εθελοντών . Όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε όχι μόνο τη συντήρηση και ανάδειξη του Παλαιόπυργου αλλά και όλης της ιστορικής μας κληρονομιάς. Μπορούμε να πετύχουμε, αν το βάλουμε στόχο και το προσπαθήσουμε συστηματικά και ενωμένοι.
