Ο αείμνηστος Δάσκαλος και Δήμαρχος Μυτιλήνης Απόστολος Αποστόλου στο βιβλιαράκι του «Σκόρπια από την αντίσταση» (εκδ. κ. καπόπουλος 1986) αναφέρεται μεταξύ άλλων και σε ένα περιστατικό δυο Νεοζηλανδών στρατιωτών οι οποίοι την περίοδο της κατοχής βρήκαν ασφαλές καταφύγιο στα σπίτια των Παλαιοχωριτών μέχρι να περάσουν απέναντι για να επαναπατρισθούν. Σημειώνει μάλιστα ότι τέτοια περιστατικά σημειώθηκαν και σε άλλα χωριά του νησιού μας.
Μια ανάλογη περίπτωση έχουμε και στη Βρίσα. Όπως μας εξιστορεί ο Παναγιώτης Γεωργέλλης (τον οποίο και ευχαριστούμε) τον Μάιο του 1941 προωθήθηκαν στο χωριό με άκρα μυστικότητα τρεις Νεοζηλανδοί στρατιώτες με σκοπό να περάσουν στα απέναντι παράλια.
Τους στρατιώτες «χρεώθηκαν», δηλαδή ανέλαβαν να συντηρήσουν και να εξυπηρετήσουν οι Ιωάννης Ιατρέλλης, Γεώργιος Γεωργέλλης και ο δάσκαλος Γεώργιος Ρεκλός. Στην αρχή τους έκρυψαν στο παλιό σπίτι με τους ξύλινους εξώστες που υπήρχε στη θέση του σημερινού σπιτιού της Πάτρας Κρουσταλλιού, το οποίο ανήκε στην Αθηνά Χαλβατζή, πεθερά του Ιωαν. Ιατρέλλη. Το φαγητό τους το ετοίμαζε η σύζυγος του Γ. Ρεκλού, Ελπινίκη, ενώ η συνεννόηση με τους ξένους γίνονταν από τον Γ. Γεωργέλλη, ο οποίος γνώριζε Αγγλικά.
Ύστερα από μια βδομάδα περίπου και για λόγους ασφάλειας τους μετέφεραν στο χάνι των αδελφών Γεωργέλλη. Εκεί ο ένας αρρώστησε από ελονοσία και παρά την έλλειψη φαρμάκων κατάφεραν να τον φροντίσουν μέχρι να γιατρευτεί πλήρως. Τότε ανέθεσαν στον έμπιστό τους Θοδωρή Σιγιώργη (ή Μεϊμάρη) να τους μεταφέρει στον άγιο Φωκά και να φροντίσει για τη διεκπεραίωσή τους στον Τσεσμέ, στα απέναντι μικρασιατικά παράλια. Αυτός ήρθε σε συνεννόηση με έναν Πλωμαρίτη βαρκάρη, γνωστόν με το παρατσούκλι «Μπέλα». Κατά τη συνεννόηση ο Θοδωρής επέστησε την προσοχή στον βαρκάρη μη τυχόν και δεν τους πάει στο προορισμό τους αλλά τους αφήσει πουθενά αλλού, παίρνοντας απ’ αυτόν τη διαβεβαίωση ότι θα του φέρει πειστήρια (σ’μάδια) για την ασφαλή τους άφιξη στον Τσεσμέ.
Τις 3-4 μέρες που οι στρατιώτες έμεναν κρυμμένοι στα βράχια του Αγίου Φωκά ο Θοδωρής τους μετέφερε νύχτα απ’ το χωριό φαγητό και για να το …εμπλουτίσει περνούσε από το κτήμα του Γιανακέλλη στα Λημνιά και έκοβε μια αγκαλιά χλωρά κουκιά. Την απορία που του εξέφραζε ο ιδιοκτήτης ποιος και πότε του κλέβει τα κουκιά ο ίδιος την αντιμετώπιζε με ψυχραιμία και προσποιητή δική του άγνοια.
Κατά την επιστροφή του από τον Τσεσμέ ο βαρκάρης έφερε στο Θοδωρή, ως «σ’μάδια» καλής εκτέλεσης της συμφωνίας τους κονσέρβες, μπισκότα και τσιγάρα.
Μετά την απελευθέρωση η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έστειλε στην Κοινότητα Βρίσας ένα τιμητικό ευχαριστήριο δίπλωμα το οποίο κοσμεί το Κοινοτικό Γραφείο.
Ενδιαφερον αρθρο…
Για την πληρέστερη ιστόρηση να προσθέσουμε:
1. Ο Νεοζηλανδός που έμενε στου Γεωργέλλη παρέμεινε τελικά για πολύν καιρό, ίσως και ολόκληρο τον χειμώνα. Πολλές φορές μάλιστα όταν άκουγε τα παιδιά που έκαναν αγγλικά στο απέναντι παλιό καφενείο (εκεί όπου σήμερα είναι το σπίτι του Μαργαρίτη) με ένα δάσκαλο ονόματι Πετρίδη, να φωνάζουν αγγλικές λέξεις, έβγαινε στο μπαλκόνι και γελούσε μαζί τους.
2. Στον Άγιο Φωκά κρυβόταν και πολλοί άλλοι που ανέμεναν το καΐκι για τον Τσεσμέ. Υπήρχαν ολόκληρες οικογένειες από την Μακεδονία και την Θράκη που κατέλυαν εκεί στο εκκλησάκι διωγμένες από την κάθοδο των Βουλγάρων που μας “προέκυψαν” μαζί με τους Γερμανούς το καλοκαίρι του 1941. Όλους αυτούς τους σίτιζε ο ακούραστος Θοδωρής ο Μεϊμάρης με μαγείρισσες την Ελπινίκη Ρεκλού και Ρηνιώ Καραμάνου.