Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας

Η περιοχή Βατερά-Βρίσα ευτύχησε να φιλοξενεί στο έδαφός της μερικά απ' τα πιο εντυπωσιακά ζωικά, παλαιοντολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη, μετατρέποντας έτσι τη Λέσβο, σε συνδυασμό με το παγκόσμιας φήμης απολιθωμένο δάσος του Σιγρίου, σε απαραίτητο προορισμό για τους λάτρεις και όχι μόνο, της Φυσικής Ιστορίας.

Δείτε φωτογραφίες από τη Συλλογή.

Οι ανασκαφές και το Μουσείο

Τα απολιθώματα στα Βατερά έρχονται στο φως το 1980 ύστερα από μιας μικρής κλίμακας ανασκαφή που πραγματοποίησε ο Καθηγητής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μιχ. Δ. Δερμιτζάκης. Αρκετά χρόνια αργότερα, διάφοροι κάτοικοι της περιοχής ανακαλύπτουν σε κάποιες αγροτικές τοποθεσίες πολλά απολιθωμένα οστά. Έτσι, ξεκινάει το 1997 συστηματική παλαιοντολογική έρευνα και ανασκαφές σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Για την πραγματοποίηση των ανασκαφών και τη μελέτη των απολιθωμάτων συνεργάζονται η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Δερμιτζάκη με διεθνή ομάδα παλαιοντολόγων.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών έτσι, βοηθώντας στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής και κατά κύριο λόγο συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των επισκεπτών, προχώρησε στη δημιουργία μιας τοπικής Συλλογής Φυσικής Ιστορίας στο χώρο του παλαιού παρθεναγωγείου της Βρίσας, που παραχωρήθηκε γι’ αυτό το σκοπό από το δήμο Πολιχνίτου Λέσβου. Τα εγκαίνια έγιναν τον Σεπτέμβριο του 1999 και μέχρι σήμερα έχει τύχει της θετικής ανταπόκρισης και του ενθουσιασμού από την πλευρά των κατοίκων. Υπεύθυνος έχει οριστεί, λόγω της μεγάλης του προσφοράς, ο εκπαιδευτικός, καθηγητής Φυσικής, κ. Κων. Ταξείδης.
Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας περιλαμβάνει τα απολιθώματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που βρέθηκαν στη περιοχή, δείγματα ορυκτών, πετρωμάτων και μεταλλευμάτων της Λέσβου, τμήμα ζωολογίας με αντιπροσωπευτικά είδη της πανίδας της Λέσβου, καθώς και τμήμα βοτανικής με δείγματα σύγχρονης και απολιθωμένης χλωρίδας της ίδιας περιοχής.
Oρισμένα από αυτά τα απολιθώματα επιλέχθηκαν για τη δημιουργία τής έκθεσης των απολιθωμένων σπονδυλωτών, η οποία οργανώθηκε έτσι, ώστε ο επισκέπτης να αποκτά μια γενική εντύπωση για τα είδη των ζώων που έζησαν στη περιοχή πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια. Αντιπροσωπευτικά δείγματα αποτελούν οι πίθηκοι, τα άλογα, τα σαρκοφάγα, τα ελάφια και τα βοοειδή, οι ρινόκεροι και οι καμηλοπαρδάλεις, τα προβοσκιδωτά και οι χελώνες.
Έτσι, από τη μελέτη των ευρημάτων της απολιθωμένης πανίδας των Βατερών έχουν προκύψει ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όσον αφορά στην ηλικία της πανίδας, στα αίτια της εξαφάνισης των νυκτερευτών και των γιγαντιαίων χελωνών αλλά και στον τρόπο βάδισης του παραδολιχοπιθήκου. Η μελέτη του σκελετικού υλικού του παραδολιχοπιθήκου από τα Βατερά θα βοηθήσει στη καλύτερη κατανόηση του τρόπου βάδισης των πρωτευόντων και θα συμβάλει ουσιαστικά στην επιστημονική μελέτη και έρευνα για την καταγωγή τού ανθρώπου.

Ο στόχος πλέον είναι η ανέγερση ενός καινούριου Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στη Βρίσα, όπου θα στεγαστεί και παράρτημα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθήνας και το οποίο θα χρησιμοποιηθεί τόσο για την περαιτέρω ανάδειξη των ευρημάτων, όσο και στην επιστημονική έρευνα πάνω σ' αυτά. Το τεράστιο αυτό, για την περιοχή, έργο έχει δρομολογηθεί από τη Νομαρχία Λέσβου και θα αποτελέσει πνοή ανάπτυξης για όλο το νότιο τμήμα του νησιού.